Darphane'nin altın üretimi

Darphane Eylül ayında 3 bin 537 kg altın üretti. Gelen talebe göre üretim yapıldığı için, ülkedeki fiziki altına talebin bir göstergesi niteliğinde ve önemli bir veridir.

10 tür Cumhuriyet Altınının yanı sıra Darphane iki çeşit de Reşat Altını basıyor...

Unutulmamalı: 22 ayar altınların basım yetkisi sadece Darphane'de bulunmaktadır. Herhangi bir firmanın 22 ayar altını alınmamalıdır. (22, 18 ,14 vb. herhangi bir ayarda takı üretmek herkese serbest ancak Darphane harici madeni para formunda veya köşeli külçe altın formunda -24 ayar hariç- altın üretmek, almak, satmak yasaktır. 24 ayarı da sadece izin verilen firmalar üretebilir).  

Mevzuat: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-24.htm

Darphane Altın Üretim Verileri: https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/7/2024/10/Cumhuriyet-Altini-Talebi-Gr-2024-9.-ay.pdf

 

Bankacılıkta teknoloji kullanımı...

1993'te lise öğrencisi iken, ilçemize (Tekirdağ-Hayrabolu) "para veren makine" gelmişti. Hesap açtırıp kartımı aldıktan sonra, gişeden para yatırıp akabinde hemen "makineye" gidip paramı çektiğimi ve bu döngüyü 2-3 defa heyecanla tekrarladığımı hatırlıyorum. (Gişedeki abla fark etmedi mi yoksa çok mu sabırlı-hoşgörülü idi bilmiyorum).

1997'de Ankara'da öğrenci iken, Türkiye'de ilk ATM'nin faaliyete başladığı Kızılay'daki Yenişehir şubedeki makineye (parayı bir zarfın içine koyup makinenin içine atarak!) para yatırdığım da olmuştu...

Görseldeki "para kuyruğu..." haberi 1993 senesine ait; ATM'siz bir şube muhtemelen...

Aşağıdaki İş Bankası'nın ilanı ise 1982 senesine ait, Nisan. Banka o yıl Türkiye'ye ATM getirip "Bankamatik" olarak isimlendiriyor, muhteşem bir isim, reklamlarını yapıyor ancak nedense sonra 1987 sonuna kadar ATM işinden çekiliyor, 1987 sonunda yeniden Bankamatik yerleştirmeye başlıyor hızlıca, reklamlarla birlikte.

Teknolojik gelişmeleri en çok kullanan ve bundan faydalanan sektör herhalde bankacılık sektörüdür. Her akşam saat 20-21-22'lere kadar şubede kalıp hesapları toparlamak, hafta sonları bazen şubeye çağrılmak, her yılın son iş gününün gecesinin çoğunu şubede geçirmek gibi bankacı büyüklerimizin anlattıkları hatıraların hiç biri, çok şükür, yaşanmıyor şimdilerde...

Rafineriler listesi güncellendi...

Bakanlık, son duyusunda, 6 Aralık 2023'te "red" verdiği GMR'yi yeniden "başvurusu değerlendiriliyor" sürecine aldı ve altınlarının alınıp satılmasının serbest olduğunu duyurdu...

Malum, yeni düzenleme ile Darphane'nin yanı sıra artık sadece Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan faaliyet izni almış veya başvurusu "değerlendirme sürecinde" olan üreticilerin altınlarının alım satımı mümkün.

Türkiye'de bankacılık ve altın...

Bankaların altınla yollarının kesişmesi 1980 darbesinden sonra kurulan ve Turgut Özal'ın "Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı" olduğu 44.hükümet zamanında oldu... Türkiye yine döviz darboğazında, altına talep çok yüksek... 1980'de, mevduata verilebilecek faiz oranlarının serbest bırakılmasıyla birlikte, yüzde 30 enflasyon ortamında yüzde 80 faiz vererek bankerlerle faiz yarışına giren Hisarbank bir de altın sertifika düzenliyor...

Sertifikaların akıbeti... 

"Kale gibi banka" Hisarbank (ve Eko Yatırım Bankerlik A.Ş.) 1982'de battı, Ziraat Bankası'na devredildi... 

Banka ve altının bu ilk birlikteliği tatsız bitti...

Altın bankacılığında katılım bankaları

Bankacılık sektöründe yüzde 8 (aktif) paya sahip olan katılım bankalarının payı altın hesaplarda yüzde 17 civarında. Bu altınların banka bazında yüzdesel dağılımı aşağıdaki grafikte görülebilir. 

Katılım bankalarının altın hesaplarda yüksek paya sahip olmalarının sebepleri arasında şunlar sayılabilir:

* Katılım bankacılığı prensipleri gereği altınların fiziken kasalarında bulunmaları gerekiyor, müşteri talebi halinde bunları müşterilerine verebiliyorlar,

* Türkiye'de 80'lerde başlayıp kısa sürede sönen altın bankacılığı 2000'li yıllarda bir katılım bankası tarafından yeniden başlatıldı. Altın bankacılığındaki potansiyeli görüp bu alana daha önce odaklandılar, ürün portföylerini çeşitlendirdiler, altın hakkında bilgili personel varlığı sağladılar,

*Faizsiz bir yatırım enstrümanı olan altın katılım bankaları yatırım portföyüne çok uygun bir ürün.

2024/06 itibarıyla bankaların -küsuratları yuvarlanmış- altın miktarı: Kuveyt Türk 44 ton, Vakıf Katılım 13 ton, Ziraat Katılım 9 ton, Türkiye Finans 8 ton, Albaraka 7 ton, Emlak Katılım 2 ton, Hayat Finans 75 kg, Dünya Katılım 1 kg, TOM Bank sıfır.

Bankalar hakkında detaylı verileri bankaların denetim raporlarından inceleyebilirsiniz.    

 

Kredilerde yatırım bankaları katılım bankalarını geçti...

Son ayın bankacılık kredi raporundan ilginç bir bilgi: Yatırım bankaları, kredi tutarlarında katılım bankalarını geçti... Bankacılık sektörü tarafından verilen bin TL'lik kredinin 854,2 lirası mevduat bankaları tarafından verilirken 73,4 lirası yatırım bankaları tarafından, kalan 72,5 lirası da katılım bankaları tarafından verildi. 

Mevduat bankalarının en çok yoğunlaştığı alanlar: kredi kartları, KMH+Tüketici kredileri, İnşaat; toplam kredilerinin yüzde 29'una tekabül ediyor,

Yatırım bankalarının en çok yoğunlaştığı alan: enerji, tekstil ve toptan ticaret; toplam kredilerinin yüzde 20'sine tekabül ediyor,

Katılım bankalarının en çok yoğunlaştığı alan: toptan ticaret, İnşaat ve kredi kartları; toplam kredilerinin yüzde 22'sine tekabül ediyor.

Genel tabloda kredi bakiyelerinin yaklaşık dörtte birinin kredi kartlarına, KMH'lara ve tüketici kredilerine gittiği görülüyor. 

Aşağıdaki tablo canlı krediler + takipteki krediler toplamından oluşmaktadır. Sektörün verdiği krediler toplamı = 1.000 TL'ye eşitlenerek bu tutarın sektörler/banka türleri arasındaki dağılımı gösterilmiştir.

BDDK Aylık Bülten'den detaylı veriler incelenebilir: https://www.bddk.org.tr/bultenaylik

1 kg altındaki fark 4 bin USD'yi geçti...

Yurtdışından 1 kilo altın alıp gelseniz ve bunu Kapalıçarşı'da satsanız 4 bin dolardan fazla para kazanıyorsunuz. 9 Ekim 2024 saat 10:30 itibarıyla uluslararası piyasalarda 1 kg 995 milyem altın satış fiyatı 83 bin 650 USD iken Kapalıçarşı'daki aynı altının alış fiyatı 88 bin 50 USD.

1985 senesinden önce altın ithalatı tamamen yasaktı ülkede ve katırlar üzerinden Irak İran sınırından her sene tonlarca kaçak olarak altın getiriliyordu. 

2024 yılında altın ithalatı gene -kısmen- yasak. 

Bu sefer kaçak altın elbette katırlarla gelmiyor. Geçenlerde İstanbul Havalimanı VIP kapısından geçen birinin sürüklediği kocaman valizinin içinden 60 kg altın çıkmasının sebebi hikmeti işte bu fiyat farkı...

Not: Altın ithalatı sadece izin verilen şirketlere ve belirlenen miktarla -kotalar var- sınırlı kalmak kaydıyla serbest, yolcu beraberinde altın getirmek yasak).