Elimizdeki son veriye göre Merkez Bankası'nın altın miktarı 1 haftada 1,4 ton artarak 799 tona ulaştı. 2025 yılı içindeki artış ise 36,7 ton oldu. Altınlar, toplam rezervlerin %53'ünü oluşturuyor. Pek çok merkez bankası altın alımlarına hızla devam ediyor ve bu durum altın fiyatları için önemli destek oluşturuyor.
Detay için TCMB EVDS
Bankalardaki toplam 24 trilyon TL'lik mevduatın 2,3 trilyon TL'si altın hesaplarda bulunuyor (Ağustos sonu itibarıyla, mevduat: 587 milyar dolar, altın: 57,5 milyar dolar). Bankalardaki altın miktarının artmasının yanı sıra altının fiyatının da artmasıyla bu oran gittikçe yükseliyor.
Detaylar için BDDK Aylık Bülten
Kapalıçarşı'dan 24 ayar fiziki gramaltın alanlar Eylül ayında %15.8, yılın ilk 9 ayında ise %73.8 kazandı. "Altın ihtiva eden fonlar"ın brüt getirileri (vergiler ve yönetim gider kesintileri hariç!) aşağıdaki gibi gerçekleşti. Fiziki altın getirisini aşanlar kırmızı renkte.
Detaylar tefas.gov.tr'den incelenebilir.
Bankalardaki altınlar bir önceki aya göre 2 ton, yılbaşına göre 29 ton, geçen yılın aynı dönemine göre ise 46 ton artmış durumda. Altın hesaplara getirilen binde 2 vergiye rağmen, altın fiyatları arttıkça, fiyatların daha da artacağı beklentisi ile, yatırımcıların altın alımları hızla devam ediyor.
Altın hesapların önemine dair 2 başlık:
* Altın hesaplar, fiziki altına olan talebin bir kısmını karşılayarak yurtdışına döviz çıkışını engeller, cari açıkla mücadeleye katkı sunar,
* TCMB'nin uluslararası rezervlerine ciddi katkı sağlar. Altınların hemen hemen tamamı vadesiz hesaplarda olduğu için, bankalara yatırılan 100 gram altının 28 gramı TCMB'ye zorunlu karşılık olarak veriliyor. 29/08 itibarıyla 178 milyar dolarlık toplam rezervlerin 15,1 milyar doları (%8,5) altın hesaplardan alınan zorunlu karşılıklardan, banklardaki altın hesaplardan oluşuyor...
Detaylar için BDDK Aylık Bülten: Mevduat türler itibarıyla. TCMB Zorunlu Karşılık Veri Seti: YP-ZK Tesis.
Altın fiyatları rekorlar kırıyor. Bu rekor enflasyon dikkate alınmaksızın sadece nominal fiyatlar üzerinden değil, enflasyon düzeltmesi yapıldığında da geçmiş fiyatlar nezdinde bir rekor.
Geçmiş 30 yılın yıl sonu 24 ayar TL altın fiyatlarını, 2025 Ağustos itibarıyla enflasyon -tüfe- düzeltmesine tabi tuttuğumuzda görüyoruz ki, bu süre zarfında reel olarak altın fiyatları rekorlar kırmakta...
Detaylar için; altın fiyatları TCMB EVDS,
TÜİK verilerine göre ilk 7 ayda Türkiye'ye yurt dışından 12,2 milyar dolarlık altın geldi. Bu kısım, "Parasal olmayan", yani TCMB'nin alımları hariç olan ve altından mamul her tür eşyayı da kapsayan altınların yüzde 89'u İsviçre ve Dubai'den gelmekte, sonra sırasıyla Bolivya, ABD ve Peru gelmekte.
Altın fiyatlarının en büyük desteklerinden biri de merkez bankalarının fiziki alımları. Ülkeler, yarın ne yapacağı kestirilemeyen bir ülkenin para birimini stoklamaktansa, hiç bir ülkenin uhdesinde olmayan bir değerli varlığı (altın) stoklamayı tercih etmeye başladılar. Son derece anlaşılabilir olan bu durum altın fiyatları üzerinde oldukça etkili. Bizim merkez bankamız da yılbaşından bu yana altın rezervlerini 35 tonun üzerinde artırdı. Türkiye, en çok altın rezervi bulunduran 10. ülke konumunda yer alıyor.
Detaylar: TCMB EVDS, Dünya Altın Konseyi.
Altın fiyatlarının geldiği seviye, yatırımcılara "artık alma zamanı değil, satma zamanı mı?" sorusunu sordurur boyuta geldi. Altın fiyatlarındaki artışı durduracak-fiyatların gerilemesine sebep olabilecek aşağıdaki 10 başlıktaki duruma bakılırsa, "altın fiyatlarındaki artışın sonuna geldik mi?" sorusunun cevabı kolaylıkla verilebilir...
1. Rusya/Ukrayna, İsrail/Filistin gibi jeopolitik risklerin bitişi (kısa vadede olası görünmüyor)
2. Yüksek fiyatlardan bireysel satışlar gelmesi (en olası nedenlerden)
3. Merkez bankalarının altın taleplerinin azalması-bitmesi (yakın vadede olası değil)
4. FED’in şahin para politikası ve güçlü dolar (faiz indirimlerinin ertelenmesi olasılığı-zayıf)
5. ABD dolarındaki beklenmedik güçlenme (Trump döneminde güçlü dolar zayıf ihtimal)
6. Gelişmekte olan piyasalarda ekonomik yavaşlama (yakın vadede olası değil)
7. Yatırımcıların platin gibi alternatif metallere yönelmesi (altından gümüşe platine vb büyük bir kaçış olmaz)
8. Enerji fiyatlarındaki düşüşün altın üretim maliyetlerini azaltması (olası görülmüyor)
9. Yeni büyük altın yataklarının keşfiyle artacak altın arzı (yakın vadede böyle bir beklenti yok)
10. Japon yenindeki değer artışı (etkisi büyük olmaz)
https://www.onefinancialmarkets.com/market-news/what-could-stop-bull-market-gold
Son 2 haftada 528 kg azalsa da uzun vadeli görünümde TCMB'nin altın rezervleri sürekli artış halinde. Hem bankaların altın hesaplarındaki altınların artışından kaynaklanan zorunlu karşılık artışı, hem de Banka'nın kendi malı olmak üzere altın alımları, altın miktarını oldukça artırmış durumda (797 ton toplam rezerv). Bu altın miktarı artışına ilaveten altının fiyatı da artınca, altının değer olarak ağırlığı %60'ı zorlamaya başladı.
Dünya çapında merkez bankalarının altın alımları güçlü bir şekilde devam ediyor.
Detaylar için TCMB EVDS incelenebilir.
Faaliyet izni verilen rafineriler arasına dün itibarıyla Aleks Metal Rafineri A.Ş. de girdi. Böylece 6 adet altın rafinerisi Bakanlık'tan faaliyet izni almış olurken 8 adet altın rafinerisi de faaliyet izni için beklemede.
Financial Times bugünkü sayısında kısa bir yazımı yayımladı (Letters).
“ABD’de, resmi verilere duyulan güvensizlik sebebiyle, özel kurumların hazırladığı raporlar gittikçe daha çok rağbet görüyor” haberine yorum olarak “Biz de bu durumu ENAG ile yaşadık yaşıyoruz. Biz küçük Amerika olma hayali kurarken, Amerika büyük Türkiye olma yolunda hızla ilerliyor” yazmıştım :)
Bu vesileyle, Editör: "big Turkey" mi diyorsunuz, yoksa "big turkey" mi? diye sorunca, İngilizcede başarısız, beceriksiz vb. anlamlarına gelen "big turkey" diye bir deyimin varlığından haberdar oldum.
Altın fiyatları rekor üstüne rekor kırarken fiyatların daha da artacağı beklentisiyle yoğun bir altın alım dalgası başladı gibi görünüyor yatırımcı tarafında. Yoğun taleple birlikte fiziki altın arzı da kısıtlı kalınca, altının yurtiçi-yurtdışı fiyat farkı 2 bin doları aştı (17.09.2025-16:00).
Bu şu sıralar satın aldığınız fiziki altının 1 gramı için yaklaşık 100 lira ilave hava parası veriyorsunuz demek bu durum...
Kapalıçarşı'da (17.09.2025-16:13) 1 gramı 5.005 TL'ye satılan (995) altının:
4.885 TL'si altın fiyatı
25 TL'si işçilik fiyatı
95 TL'si hava parası (premium)'ndan oluşuyor..
Bankaların sektöre verdiği altın kredileri epeydir 14-15 ton bandında değişiyor. 1,5 milyar dolarlık altın kredisi ile altın kredisinin toplam krediler içindeki payı binde 3.
İlk defa Temmuz ayında yatırım bankaları da altın kredisi vermeye başladılar. 10 kiloluk mütevazi bir kredi ile de olsa altın sektörü ile tanışmış oldu yatırım bankaları. Umarız hem kazanırlar, hem kazandırırlar...
Detaylar: BDDK Aylık Bülten
Altınlar 800 tona gidiyor... Merkez bankalarının doları bırakıp altına doğru dümen kırdığı bir ortamda TCMB de altın rezervlerini istikrarlı bir şekilde artırıyor.
Altın, Euro'yu geçerek Amerikan Dolarından sonraki en büyük uluslararası rezerv birimi oldu. Çok çok önemli bir gelişme bu. Bu artışta altının fiyat artışı elbette önemli bir yer tutuyor ama, altın cinsinden bakıldığında da rezervlerdeki artış çarpıcı. Türkiye, 2.çeyrekte Polonya ve Kazakistan'dan sonra altın rezervlerini en çok artıran ülke oldu. Merkez bankalarının bu altın aşkı altın fiyatı için sağlam bir destek de oluyor.
Detaylar için; TCMB rezervleri: EVDS, ülkelerin altın rezervleri: Dünya Altın Konseyi, Ülkelerin rezerv dağılımı: IMF COFER.
Altın'da bu sene "var yılı". Altın için önemli piyasaların para birimleriyle altının getirisine bakıldığında tüm dünyada altın yatırımcısının yüzü gülüyor. Altında beklenti halen yukarı yönlü.
Detaylar için: https://www.gold.org/goldhub/research/gold-market-commentary-august-2025
*MASAK tarafından veya MASAK’ın yetkilendirdiği ÖSYM, Anadolu Üniversitesi vb gibi bir kurum tarafından yapılabilir.
*Test olacak; online veya kağıt ortamda olabilir.
*Tek parça olursa 100 üzerinden en az 65 alınmalı. Sınav modüller halinde olursa her bir modülden en az 50 alınmalı.
*Sınavı geçenler 3 yılda bir eğitimleri yenilemeli.
*Mevcut uyum görevlileri de sınava girmeli. Lisans mezunu olmayan uyum görevlisi var ise 2 yıl süre veriliyor, bu sürede girip sınavda başarılı olunursa onlar da Uyum Görevlisi Lisansı alacaklar.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/09/20250909-4.htm
Türkiye'de 22 ayar altın basma hakkının tek sahibi Darphane, Ağustos ayında 1,4 ton altın bastı. Bu seviye rekor düşük olmakla birlikte bugünlerde talepte hafif bir kıpırdama mevcut.
Piyasadaki eski tarihli Darphane altınlarının (çeyrek, yarım, tam vs.) işçilik ücretleri, fiziki altına talebin yönünü ve şiddetini gösteren önemli bir veri (Talep düşükse 1 adet eski çeyrek altın satın almak için 1.60 gram has altın ödemelisiniz; talep yüksek ise 1.61, 1.62.. gram ödersiniz gibi).
Darphane üretim miktarları da -piyasanın talebi üzerine üretim yapıldığından- aynı şekilde takip ettiğimiz önemli verilerden...
Darphane sayfasındaki "Verilerimiz---Cumhuriyet Altını" kısmından detaylar incelenebilir.
'Vaka-ı adiye'dendir maalesef bu tür haberler. Genelde, banka olsun kuyumcu olsun, 'şanımıza leke gelmesin' diye gizli tutulur, davacı olunmaz ve haberi olmadan piyasanın geçiştirilir ama bu vaka adliyeye düşmüş.
Yapılması gerekenler basit ama genelde ihmal edilir. Kasa sayımı (habersiz, gerçeklik-sahtelik kontrolüyle) ve hesap kontrolü (hesap gerçek mi-bakiyeler gerçek mi) en başta yapılması gerekenler.
Altın denetimi rutin denetim sürecinin epey dışına çıkılması gereken bir alan. Referanssız personel almak büyük risk. 25 yaşında, bekar, zengin olmayan bir aileye mensup ve maaşı belli personel 'lakost-son model ayfon' ikilisine geçiverir ve burada acil incelenmesi gereken bir durum vardır misal...
Velhasıl, Allah iyilerle karşılaştırsın...
Financial Times’ta “Altın piyasası özel kulüplere bırakılmayacak kadar önemlidir” başlıklı bir yazı kaleme alan BS, LBMA’yi özetle şu şekilde topa tuttu:
“Özel bir kurumsun ama resmi kurumların dahi altın ticaretlerinde uyması gereken kurallar koyuyorsun. Denetimden ve şeffaflıktan uzaksın. 400 onsluk külçe örneğinde olduğu gibi, koyduğun bazı standartlar dünyanın pek çok bölgesi için zorlayıcı. Zaten finans merkezi olan Londra’yı bir de altın merkezi haline getiriyorsun, pek çok sorunla karşılaşılıyor bu sebeple…”
BS, alternatif olarak da İsviçre’deki Bank for International Settlements’i (BIS)’ı öneriyor: “halihazırda birçok merkez bankası için altın saklama kuruluşu olarak faaliyet göstermekte. Uluslararası koordinasyon konusunda uzun yıllara dayanan deneyime sahip. Tarafsızlığı, uluslararası hukuk kapsamındaki yasal statüsü ve piyasaya yakınlığı O’nu güçlü bir aday haline getirmekte”.
Bu önemli tartışma, altın piyasasının geleceği için kritik bir dönüm noktası olabilir.
https://www.ft.com/content/3c72a964-01c7-4e89-b5d0-ca8276d3224e
Kapalıçarşı'dan 24 ayar gramaltın alanlar Ağustos'ta %6,1, ilk 8 ayda ise %51,3 kazandı. "Altın ihtiva eden fonlar"ın brüt getirileri (vergiler ve yönetim gider kesintileri hariç) aşağıdaki gibi gerçekleşti. Fiziki altın getirisini aşanlar kırmızı renkte.
Detaylar tefas.gov.tr'den incelenebilir.
Türkiye'de:
* 55 milyar dolarlık altın kaydileşmiş durumda, bankalarda.
* 7/24 altın alıp satılabilir, kaydi altının 1 grama kadar düşük gramajlarda olanı bile fiziken alınabilir
* Bankalardaki bu altın, tıpkı para gibi, başka bankadaki hesaplara anlık transfer edilebilir, sistem hazır,
* Herhangi bir ayardaki altın bankaya götürülüp dijital olarak 24 ayar çevrilebilir,
* Bankalar bu altını teminat alıp kredi verebilir-altın kredisi verebilir.
https://www.ft.com/content/7d15b6b6-0a55-4b94-bb6e-de3b325c3b42
* Toplam altın miktarı 517,4 ton oldu
* Yurtdışı yerleşiklerin altınları 300 kg arttı: 16,7 ton altın oldu. Payları %3,2
* Katılım bankalarındaki altın miktarı 85,1 ton, payları %16,5
* Altınların toplam mevduattaki payı %9,3
Bu sorunun en sevdiğim yanıtlarından biri de "eşsiz özelliklere sahip olması". Resimdeki kolye de bu yanıtın görsele dökülmüş hali.
Sümerler döneminden kalma bu kolyenin günümüzden yaklaşık 5 bin yıl öncesine ait olduğu tahmin ediliyor. 5 bin sene önce imal edilmiş halen göz alıcı bir güzelliğe sahip.
New York City, The Metropolitan Museum of Art
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/322903
Söz konusu altın olunca, katılım bankalarına ayrı bir başlık açmakta fayda var. Katılım bankalarının bankacılık sektöründeki aktif payları yüzde 8,5 iken altın hesaplarda bunun 2 katı payları var. Detaya bakıldığında çok fazla yoğunlaşma olduğu görülebiliyor, 1 katılım bankası resimden çıkınca kalan katılım bankalarının altın hesaplardaki payı aktif paylarının dahi altına iniyor aslında.
Altın hesap sahibi olup da altını müşteriye fiziken verememek çok büyük bir eksiklik. Düşük gramajlardakiler dahil, altını fiziki olarak müşteriye teslim işini çözebilen banka, altın hesaplarda başka bir seviyeye geçiyor...
Banka bazındaki detaylar ilgili bankanın denetim raporlarından incelenebilir.
2025'in ilk yarısı itibarıyla bankalardaki altın miktarı netleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre bankalardaki altın hesaplar 57 ton (%12) artarak 519 tona ulaştı. Bu altınların yarısı sadece 4 bankada toplanmış durumda: Ziraat, İş, Vakıfbank ve Kuveyt Türk.
Genelde tüm bankalar altın miktarını artırmayı başarırken sadece 3 bankanın altın hesaplarının azaldığı dikkat çekiyor: Vakıf Katılım, TEB ve ING.
Binde 2'lik vergiden başka altın hesapların ülkeye katkısı nedir sorusuna ilk etapta verilecek iki cevap:
- %28'i zorunlu karşılık olarak TCMB'ye verilmekte, rezervlere -yaklaşık %10 gibi- hatırı sayılır bir katkı sağlamaktadır,
- Bankalardaki 55 milyar dolarlık altın hesaplar olmasa idi bunların ne kadarı fiziki altına yönelirdi bilinmez ama cari açıkla mücadeleye ciddi katkı sunduğu açıktır.
Altın hesaplar sadece bu 2 sebeple dahi pozitif ayrımcılığı hak etmektedir.
Banka bazındaki detaylar ilgili bankanın denetim raporlarından incelenebilir.
Bankalardaki altın hesaplarda yurtdışı yerleşiklerin payı hızlı bir şekilde artıyor. Geçen yılın aynı dönemine göre %40 aratarak 16,5 tona ulaşan altınlarda yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın payının büyük olduğunu düşünüyorum. Yurtdışı bankalarda bu denli gelişmiş bir altın bankacılığı bulunmuyor.
"Gurbetçi" tabir edilen vatandaşlarımızın bir kısmı satın aldıkları altınlarını Türkiye'deki güvendikleri kuyumculara bırakıp, karşılığında kar payı alıyorlar. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın gittikçe artan bir kısmı ise bankalarımızda altın hesaplar açmaya başladılar.
Detaylar BDDK Aylık Bülten'den incelenebilir.
Bankacılık sektöründeki 520 ton altının 86 tonu katılım bankalarında. Pay olarak yüzde 16-17 bandında dalgalanan bu altın miktarı ve pazar payı aktif büyüklük ile kıyaslanınca, "katılım bankalarında normalin üzerinde altın var, altındaki payları da çok yüksek" algısı oluşuyor.
Ancak banka bazında detayına bakınca (yakında yazacağım) bu altınların büyük kısmının sadece 1 katılım bankasına (Kuveyt Türk) ait olduğu görülüyor. Dolayısıyla o bir katılım bankası hariç tutulduğunda katılım bankalarının altın hesaplardaki payı da yaklaşık aktif payları kadar; %8.
Detaylar BDDK Aylık bültenden incelenebilir.
