Altın ithalatını da dikkate alarak değerlendirdiğimizde, kota sebebiyle düşürülen ithalat miktarlarıyla netleştirdiğimizde 2022 ve 2023'te net yaklaşık 250 ton ithalatımız varken 2024'te 60 ton civarı net altın ithalat ile yılı bitireceğiz gibi görünüyor (2024 8 aylık net ithalat: 47 ton).
Altın cari açık açısından da çok önemli bir ürün.
Aman yurtdışına dolar gitmesin diye yurtdışından bir telefon getirmenin dahi yasak olduğu hatırlanırsa (iPhone 16 New York City Apple Store fiyatı 800 dolar, Türkiye'ye getirdiniz kayıt ücreti +930 dolar) altın için yurt dışına gitmesi muhtemel tutarlara tahammül edilmeyeceği bariz.
İthalat baskılandıkça yurtiçi-yurtdışı altın fiyatları arasındaki devasa farklar görmeye devam edeceğiz.
TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=gXQOlPGz8ifhWebCirVYlWZEDOBRUeLuP4AIguSgQPo8300fO5ElKDEkU4fDqnNa
BİST Altın İthalat Verileri: https://borsaistanbul.com/dosyalar/kmtp/veriler/ith_au.pdf
“Batı, altın fiyatlarındaki fırlamaya dikkat etmeli”
“Klasik sebepler faiz oranları, enflasyon, merkez bankaları alımları, doların gücü vs. tamam ama bu artışta başka bir iş var… ABD gümrük vergilerini ve doların gücünü bir silah gibi kullanıyor: asıl yükseliş sebebi birçok ülkenin dolardan bağımsızlaşma eğiliminde olması. Dünyada dolara alternatif bir ödeme sisteme arayışı var...
Rusya onca yaptırıma, swift’ten çıkarılmasına rağmen, uluslararası ticaretini ve ekonomisini büyütmeye devam ediyor. Bu durum pek çok ülkelerde bir aydınlanmaya sebep oldu: dolara bağlı mı olmak zorundayız?
Doların küresel sistemdeki baskın rolü aşınıyor. Bugünden yarına kısa vadede keskin bir değişim olmaz ama şu bir gerçek, doların baskın ağırlığı yıldan yıla aşınacak. Doların yerine gelecek enstrüman ise altın; bu durum altının fiyatını tetikleyen güçlü bir sebep…”
Mohamed El-Erian, Financial Times US Edition, 22 Ekim 2024, S:13
https://www.ft.com/content/b5fb1e6b-bb8d-4ab5-9c92-f1f6fc40a54b
Eylül ayında yurt dışından getirilen altın miktarı 8 bin 219 kiloda kaldı. Alınan tedbirlerle ("getirilen yasaklarla" diye okuyunuz) altın ithalatı son zamanların en düşük seviyesinde.
Altın ithalatının, içinde bulunduğumuz kriz zamanı yasaklarla baskılanması sineye çekilebilir. Ancak eş zamanlı olarak piyasanın doğal seyri içinde, yasaklar getirmeden altın ithalatını nasıl düşürebiliriz, bu cazibeyi azaltmak için neler yapılabilir sorusunun cevabının da muhakkak-acilen aranması gerekiyor...
Altın ithalatı detaylı veriler: https://borsaistanbul.com/dosyalar/kmtp/veriler/ith_au.pdf
Darphane Eylül ayında 3 bin 537 kg altın üretti. Gelen talebe göre üretim yapıldığı için, ülkedeki fiziki altına talebin bir göstergesi niteliğinde ve önemli bir veridir.
10 tür Cumhuriyet Altınının yanı sıra Darphane iki çeşit de Reşat Altını basıyor...
Unutulmamalı: 22 ayar altınların basım yetkisi sadece Darphane'de bulunmaktadır. Herhangi bir firmanın 22 ayar altını alınmamalıdır. (22, 18 ,14 vb. herhangi bir ayarda takı üretmek herkese serbest ancak Darphane harici madeni para formunda veya köşeli külçe altın formunda -24 ayar hariç- altın üretmek, almak, satmak yasaktır. 24 ayarı da sadece izin verilen firmalar üretebilir).
Mevzuat: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-24.htm
Darphane Altın Üretim Verileri: https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/7/2024/10/Cumhuriyet-Altini-Talebi-Gr-2024-9.-ay.pdf
.png)
Bakanlık, son duyusunda, 6 Aralık 2023'te "red" verdiği GMR'yi yeniden "başvurusu değerlendiriliyor" sürecine aldı ve altınlarının alınıp satılmasının serbest olduğunu duyurdu...
Son ayın bankacılık kredi raporundan ilginç bir bilgi: Yatırım bankaları, kredi tutarlarında katılım bankalarını geçti... Bankacılık sektörü tarafından verilen bin TL'lik kredinin 854,2 lirası mevduat bankaları tarafından verilirken 73,4 lirası yatırım bankaları tarafından, kalan 72,5 lirası da katılım bankaları tarafından verildi.
Mevduat bankalarının en çok yoğunlaştığı alanlar: kredi kartları, KMH+Tüketici kredileri, İnşaat; toplam kredilerinin yüzde 29'una tekabül ediyor,
Yatırım bankalarının en çok yoğunlaştığı alan: enerji, tekstil ve toptan ticaret; toplam kredilerinin yüzde 20'sine tekabül ediyor,
Katılım bankalarının en çok yoğunlaştığı alan: toptan ticaret, İnşaat ve kredi kartları; toplam kredilerinin yüzde 22'sine tekabül ediyor.
Genel tabloda kredi bakiyelerinin yaklaşık dörtte birinin kredi kartlarına, KMH'lara ve tüketici kredilerine gittiği görülüyor.
Aşağıdaki tablo canlı krediler + takipteki krediler toplamından oluşmaktadır. Sektörün verdiği krediler toplamı = 1.000 TL'ye eşitlenerek bu tutarın sektörler/banka türleri arasındaki dağılımı gösterilmiştir.
BDDK Aylık Bülten'den detaylı veriler incelenebilir: https://www.bddk.org.tr/bultenaylik
1985 senesinden önce altın ithalatı tamamen yasaktı ülkede ve katırlar üzerinden Irak İran sınırından her sene tonlarca kaçak olarak altın getiriliyordu.
2024 yılında altın ithalatı gene -kısmen- yasak.
Bu sefer kaçak altın elbette katırlarla gelmiyor. Geçenlerde İstanbul Havalimanı VIP kapısından geçen birinin sürüklediği kocaman valizinin içinden 60 kg altın çıkmasının sebebi hikmeti işte bu fiyat farkı...
Not: Altın ithalatı sadece izin verilen şirketlere ve belirlenen miktarla -kotalar var- sınırlı kalmak kaydıyla serbest, yolcu beraberinde altın getirmek yasak).
Türkiye, 2024'te altın rezervlerini en çok artıran ülke oldu. Global rezervler hakkında 1-2 kritik notum:
Bu zararın arkasında yatan sebep ise, bankaların, TCMB'nin verdiği kredi hedeflerini tutturamamaları... Yani zarar bankaların düşük faizli devlet tahvili almak zorunda kalmalarından kaynaklanıyor, yapısal herhangi bozulma söz konusu değil...
(Tabloya tıklayarak büyütünüz)
