301 senesinde uygulanmaya çalışılan "Tavan Ücret" uygulaması

301 senesinin sonbaharında Roma İmparatoru, hayat pahalılığının iyice artması üzerine "Tavan Fiyatlar Fermanı" yayımladı (O dönem için enflasyon oranı yüzde 22,9 olarak hesaplanıyor!). 1.200'ü aşkın mal ve hizmet tek tek belirlenerek bunların en fazla satılabilecek fiyatları ilan edildi, kanuna uymayanların ölümü göze almaları gerektiği de hatırlatıldı. Sonrası, bu fiyatlara satmaktansa hiç satmam daha iyi diyen tüccarlar ve arz eksiği sebebiyle daha da yükselen fiyatlar, karaborsa... Ancak 4 sene sürdüğü tahmin ediliyor bu "kaos" ortamının; sonrası, gene serbest piyasa...

Bu ekonomi dersinin yanı sıra, benim listelerde en dikkatimi çeken başlık "İşgücü Ücretleri" başlığı altındaki "Öğretmen Ücretleri" oldu. Geometri, yabancı dil, aritmetik, mimarlık gibi dalların yanında "Belagat ve Güzel Konuşma" diye bir branş var ve en yüksek ücreti bu branşın öğretmeni alıyormuş...

Erkan İznik hocanın makalesine buradan erişebilirsiniz: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/781287

Altın neden ısındı?

Altının dolar fiyatı (Ons/USD) son 1 ayda %6 arttı. Kapalıçarşı altın fiyatları (fiziki altın-TL) ise aynı dönemde dolarda kayda değer bir artış olmamasına rağmen yüzde 8 arttı. 

Neler oluyor?

• FED'in faiz indirimi. 25 puan indirim yerine 50 indirim sürpriz oldu, "jumbo indirim" olarak etiketlenip FED'in seçim öncesi siyasi kaygıyla mı bu 50'lik indirimi yapıp yapmadığı konuşuldu (Faizler aşağı-altın yukarı).

• Çin'in teşvik paketi. Bu kapsamda zorunlu karşılıkları indirip 142 milyar dolarlık likidite sağladılar (Bol para-bol talep: altın yukarı)

• Ortadoğu'daki gerginlik. İsrail Lübnan'ı bombaladı, şimdi de karadan girmeye hazırlanıyor (kaos artar-altın fiyatı artar).

• ABD seçim gerginliği. Trump'ın, "Kazanırsam yeni bir Amerikan sanayiciliği sözü veriyorum" gibi korkutucu sözleri (Belirsizlik yukarı, altın fiyatları yukarı).

• Hindistan'ın aşırı fiziki altın talebi. Meşhur düğün sezonları geliyor, merkez bankları altın alıyor, gümrük vergilerini düşürdüler yatırımlık altına talep en üst seviyede (1,5 milyar nüfuslu bir ülkede milyonlarca insan kuyumcularda: talep artar-fiyar artar)

• Bu kadar küresel toz duman yetmemiş olacak ki iç piyasamıza, "İmamoğlu'na siyaset yasağı geliyor, yarın açıklanacak" söylentileri, böyle bir durumun gerçekleşmesi durumunda yabancı yatırımcıların bu duruma tepkisindeki belirsizlik vb. iç piyasayı strese sokuyor. Türkiye'deki altın fiyatları, uluslararası fiyatlara göre kiloda 3 bin dolar civarı daha yüksek (26.09.2024 12:35 Kapalıçarşı'da 1 kg altın 88.600 USD, uluslararası piyasada 1 kg altın 85.500!).

Altın ithalatı sorun olmaktan çıktı...

Altın ithalatı cari açık açısından bir sorun olmaktan çıktı. Ağustos ayında sadece 7.644 kg'lik bir ithalat gerçekleşti. Fiziki altına talep çok fazla ve ülkemizdeki üretim talebi karşılamaktan o kadar uzak ki, ihraç edilen miktar düşüldükten sonra, 2022 ve 2023'de 488 tona yakın net ithalatımız oldu. Şu an altın ithalatı kısıtlaması var gücüyle devam ediyor...

İthalat verileri Borsa İstanbul: https://borsaistanbul.com/dosyalar/kmtp/veriler/ith_au.pdf 

Ülkedeki altın talebi altın fiyatlarını artırır mı?

Dünyada iki ülke var ki, iç piyasalarındaki bireysel altın talebi, küresel altın fiyatlarını etkileme gücüne sahiptir. Bunlardan biri Hindistan, diğeri Çin...

İçinde bulunduğumuz günlerde altının tarihi yüksek fiyat seviyelerine çıkmasına yardım eden önemli bir etken de Hindistan'daki altın talebi. Hindistan'da 3 farklı talep küresel altın fiyatlarının yükselmesine yardımcı oluyor:

1. Merkez bankası rekor alımlar yapıyor, 

2. Büyük düğün sezonu öncesi halkın takı altına talebi en üst seviyede (1,5 milyar nüfuslu ülkede geçen sene Kasım'ın son haftasından Aralık ayının 15'ine kadar 3 haftada 4 milyona yakın düğün yapıldı!)

3. Altın ithalatındaki verginin %15'ten 6'ya düşürülmesiyle yatırımlık altına talep de resmen "patlamış" durumda...  (Ağustos ayında 131 ton külçe altın ithal ettiler).

Bizdeki düğün sezonundaki altına talebin artması küresel altın fiyatlarını artıcı etkiye sahip değil. Bizde en fazla takıların üzerindeki işçilik bedeli artıyor düğün zamanlarında. Söz konusu yatırım ise, işçiliksiz altınlardan iyisi yok (gram altınlar ve Darphane ürünleri) 

https://www.ft.com/content/d32253c9-b455-4452-b046-937f669299d7

https://www.cnbctv18.com/travel/culture/confederation-of-all-india-traders-cait-expects-35-lakh-weddings-in-three-weeks-over-4-lakh-crore-earnings-18072761.htm

500 ve 1.000'lik banknotlara ihtiyaç var...

Tedavüldeki banknotların çok büyük bir kısmı 200'lük banknotlardan oluşur hale geldi. O kadar ki 5-10-20 ve 50'lik banknot adeti toplamı kadar 200'lük banknot oldu piyasada. 

Bunun sebebi elbette enflasyon. 

1 milyon TL üzeri mevduatı "yüksek montanlı" olarak tanımlayıp kaç adet banka hesabının bu sınıfa girdiğini merakla takip ederken yakın zamana kadar, şimdi o 1 milyon TL ile anca basit bir otomobil alınabilir oldu; elbette ikinci el...  (1 milyon TL = 5 bin adet 200'lük banknot = 50 deste = 6 kilo!)

Simit almaya 200'lük banknot ile gittiğimiz bir ortamda 500 ve 1.000'lik banknotlara ihtiyaç olduğu âşikâr. 

3-4 sene sonra paramızdan bir de 1 sıfır atarak ekonomideki bu fetret devrini kısa sürede tamamlarız diye umuyorum...

Merkez Bankası EVDS: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/collapse_39/5098/DataGroup/turkish/bie_tedavuladt/

İnternetten altın alınır mı?

Ağustos ayında internetten 1 milyar 337 milyon liralık işlem gerçekleşti. Üstelik 92 bin adetlik bu işlemlere havale-eft ile yapılan alımlar dahil değil. Yani internetten altın alınır mı sorusunun cevabı "evet".

İnternetten altın almanın 2 büyük avantajı:

+Güvenilir firmalardan, faturalı alım, sahte ve düşük ayar riski yok,

+Sigortalı bir şekilde adresinize teslimat. Altını alıp eve getirene kadar kaybetme çaldırma riski yok.

Dezavantajı ise paket, sigorta ve kargo maliyetleri sebebiyle daha yüksek fiyatlar. Ne kadar Yüksek? Şu an itibarıyla (19.09.2024-12:10) nakit, ziynet, 1 adet fiyatlar: 

-yeni çeyrek altın kuyumcu: 4.790 lira, internette havale fiyatı 4.980 lira,

-yeni yarım altın kuyumcu: 9.570 lira, internette havale fiyatı 9.790 lira,

-yeni tam altın kuyumcu: 19.150 lira, internette havale fiyatı 19.260 lira.

Aradaki fark, kuyumcuya gitmek-gelmek için harcayacağınız tutardan çok daha fazla olmadıkça bunda da ciddi bir sorun görünmüyor açıkçası.

Elbette kuyumcudan kuyumcuya, siteden siteye kabul edilebilir ufak farklılıklar muhtemeldir.

İnternetten altın alacakların dikkat etmesi gereken en önemli husus firmanın güvenilirliği elbette . 

Borsa İstanbul'a akredite 7 firmadan (Ahlatcı, Garanti, Gramaltın, İAR, İSGOLD, Nadir ve ONSA-Altınbaş) rahatlıkla alım yapılabileceği gibi, bunların haricinde, Google yorumlar, Ekşi Sözlük vb platformlardaki satın alma gerçekleştirmiş müşterilerin deneyimlerine bakarak diğer bazı firmalar da mevzuata uygun ürün satın almakta tercih edilebilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın rafinerileri ruhsatlama süreci devam ediyor. 

Aşağıdaki veriler sadece yerli kartlarla yapılan yurtiçi harcama verileridir. İnternetten havale ve EFT ile yapılan satışlar dahil değildir. Detaylı verilere Bankalararası Kart Merkezi'nden ulaşabilirsiniz: https://bkm.com.tr/raporlar-ve-yayinlar/donemsel-bilgiler/

Konut almak için son çağrı...

"Kredi oranları düşer -- konut fiyatları artar" denklemini iyi bilen sıcak para sahipleri oranların düşme eşiğinde olduğu şu zamanlarda yoğun bir şekilde konut aldılar. 

Ağustos ayında 134 bin adet konut satıldı, geçtiğimiz son 10 yılın aylık ortalama satış adetinden ve dahî bu seneki tüm aylardan daha fazla bir satış adeti. 

Bitmedi, bu satışların sadece yüzde 10'u ipotekli satış şeklinde gerçekleşti, yani kredili satış oldu. Bu da geçtiğimiz 10 senenin yıllık ortalamalarına baktığımızda rekor düşük seviyede bir oran. 

Özet: ortalamanın üzerinde konut satıldı, konutlar peşin satıldı, "oranlar düşecek, talep artacak, talep artınca konut fiyatları da hızla artacak"a yatırım yaptı sıcak para sahipleri.

Bankaların konut kredilerindeki trende bakıldığında katılım bankalarındaki artışın mevduat bankalarına nazaran daha fazla olduğu görülüyor. 8,8 milyar TL'lik artışın yüzde 40'ı katılım bankalarından gelmiş...

Mevduat bankalarının konut kredilerindeki ve katılım bankalarının konut finansmanlarındaki değişim tablosunu aşağıda görebilirsiniz (Tüketici-Konut).

Detaylı konut satış verilerine TÜİK ilgili sayfadan ulaşabilirsiniz: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Konut-Satis-Istatistikleri-Agustos-2024-53768

Kredilerle ilgili detaylı verilere BDDK ilgili sayfadan ulaşabilirsiniz:  https://www.bddk.org.tr/BultenAylik

Merkez Bankası Altınları Nerede?

Merkez Bankasının uluslararası rezervlerinin %40'ı altınlardan oluşmakta: 6 Eylül 2024 itibarıyla 744 ton. TCMB altınları 3 kategoriden oluşuyor:

1. Kendi malı olan altınlar (%70-75), 
2. Bankalara ait olup TCMB'de emanet duran altınlar (Zorunlu karşılık ve serbest altın deposu karşılığı, %15-20),
3. Hazine'nin altınları (%5-6).

Bu altınların muhafaza edildiği yerlerin dağılımı 2016 sonrasında ciddi biçimde değişti. Neler oldu: 

Amerika'daki (FED) altınlarımızı çektik; İngiltere'ye (BOE), İsviçre'ye (BIS) gönderdik,  Türkiye'ye (BİST) getirdik. 

Akabinde İsviçre'den tamamını, İngiltere'den ise bir kısmını alıp Türkiye'ye getirdik. 

Sonra, İngiltere'de altın tutmanın gerekliliği üzerine buradaki altınlarımızı artırdık.

Nihayetinde 2023 sonu itibarıyla altınlarımızın:

Yüzde 74,6'sı İstanbul'da Borsa İstanbul kasalarında, 

Yüzde 20,7'si Londra'da (BOE),

Yüzde 4,7'si TCMB nezdinde muhafaza edilmekte.

 

Altınlarımızı neden Amerika'da İngiltere'de muhafaza ettik/ediyoruz? 3 ana sebep: Güvenlik-İtimat-Likidite (G.İ.L.):

1. GÜVENLİK: Bu ülkelerin toprakları savaştan, kaostan uzak dünyanın en güvenli ülkeleridir (Yüksek güvenlik=düşük sigorta maliyeti),
2. İTİMAT: Bu ülkeler ekonomik ve politik açıdan istikrarlı birer hukuk devleti oldukları için kurumlarına güven en üst düzeydedir,
3. LİKİDİTE: Londra ve New York çok uzun süredir dünyanın başlıca finans merkezlerindendir. Buralardaki kasalarda muhafaza edilen altınlar ihtiyaç/getiri amacıyla (swap vb.) hızlıca değerlendirilebilmektedir. 

Detaylar için TCMB Yıllık Faaliyet Raporlarını inceleyebilirsiniz, en sonuncusu: https://www3.tcmb.gov.tr/yillikrapor/2023/pdf/TCMB-Faaliyet-Raporu-2023.pdf 

Yıllara göre TCMB altınlarının yüzde kaçının nerede tutulduğunu gösterir grafik (yuvarlama kaynaklı toplam 100 olmayabilir)

Darphane üretimi düşük seyrediyor...

Sipariş üzerine, sadece talep üzerine üretim yapan Darphane'nin ürettiği altın miktarı, piyasadaki fiziksel altınlara talebin seyrini göstermesi açısından kritik öneme sahip. Grafikten de açıkça görüleceği üzere, son 3 aydır talep en düşük seviyede.

Ülkemizde -takı hariç- 22 ayar altın basım yetkisi sadece Darphane'de bulunuyor. Darphane ürünü harici 22 ayar altın almak da satmak da internette veya fiziksel satış ortamında bulundurmak da kanuna aykırı. Bu sene sektördeki firmalara sadece Ticaret Bakanlığı tarafından kesilen ceza tutarı 25 milyon TL oldu... 

Rezervlerimizin %41'i altın oldu...

Merkez bankalarının, rezerv yönetimindeki 3 kritik ilkesi (A-L-G): Anapara-Likidite-Getiri. Anapara mutlak surette muhafaza edilecek, piyasaları dalgalandırmadan ve süratle nakde dönebilecek, rezervlerden getiri elde edilecek. 

Rezervlerden getiri elde etme ve bu getiriyi artırma çabaları sebebiyle 2008 krizi öncesi altın, rezervlerde pek tercih edilmeyen bir rezerv aracı konumunda idi (Altından elde edilebilecek getiri diğer enstrümanlara nazaran daha düşük olduğu için). 2008 küresel krizinden sonra ise rezervlerden getiri elde etme ikinci plana atılan bir hedef olurken, ana düşünce herhangi bir ülkenin uhdesinde olmayan bir kıymetin (altın) rezervlerde bulundurulması oldu, bu kıymetin fiyatı her ne kadar yine bir ülkenin para birimiyle etiketlense dahi. Sonrası malum, merkez bankaları altın alma yarışındalar.

Türkiye, 2024'te Hindistan ve Çin'i geçerek en çok altın alan ülke oldu. TCMB'nin altın rezervleri son 1 haftada 2 ton artarak 744 tona ulaştı, rezervlerin içinde altının payı %41 oldu...

Ülkelerin rezervlerindeki USD-Altın değişimini görmek için "Altın doların tahtını sallıyor" yazımı okuyabilirsiniz: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/09/altn-dolarn-tahtn-sallyor.html

Rezervleri TCMB EVDS'de "Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Tablosu'ndan inceleyebilirsiniz: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket

Ülkelerin rezerv verilerini buradan inceleyebilirsiniz: https://www.gold.org/goldhub/data/gold-reserves-by-country

Bankaların 7 aylık karnesi

Karne için seçtiğim 24 göstergenin her biri hakkında konuşacaklar var elbette. Benim gözüme çarpan bir iki başlık:

• Mevduat ve katılım bankalarında karlılık artışı reel anlamda ekside, yatırım bankaları hemen her alanda yıldız,
• Katılım bankalarının toplanan fonlardaki artışı düşük kalıyor,
• Mevduat bankaları şube azaltmaya ancak personel artırmaya devam ediyorlar, 

Bankalar 7 ayda 1,1 ton altın kredisi verdi...

Bankalar kredi konusunda altın sektörüne o kadar uzak duruyorlar ki, ithalatı var gücümüzle azaltmaya çalıştığımız şu zamanda dahi, altın sektörüne, başka firmalara ithalat yapmaları için verdikleri kredi tutarı kadar altın kredisi vermediler... 7 ayda 1,1 ton altın kredisi verilmiş olmasına oldukça şaşırdım, 10 aydan sonra altın kredisi tutarı 15 tonu aştı.. 

"Bankalar sektöre neden altın kredisi vermiyor?" başlıklı yazımı okumak için tıklayın:  https://hhdeniz.blogspot.com/2024/07/bankalar-sektore-neden-altn-kredisi.html 

Detaylı verilere BDDK Aylık Bülten'den inceleyebilirsiniz: http://www.bddk.org.tr/BultenAylik

Fark piyasada 10-15 lira, bankalarda 50-150 lira...

Serbest piyasada 1 gram fiziki 24 ayar altının alış satışı arasındaki fark 10-15 TL arasında.

Çoğu aldığınız altını fiziken vermeyen sadece kaydi olarak hesaplarında tutan bankalarda ise bu fark 50 liradan başlayıp 150 lirayı aşabiliyor. 

Alış satış arasındaki bu kadar fazla fark aslında müşteriye altın alım satımını banka üzerinden yapma, "başka yere" git demek. Bu işin bankalar üzerinden yapılmadığı durumlarda o "başka yer" ise kuyumcular ve kuyumculardan fiziki altın almak elbette. Kuyumculardan alınan altın ise direkt yastıkaltı, atıl altın olarak ekonomi dışında kalan altın demek. 

Planlar programlar açıklayıp kayıtdışılık ile mücadele edeceğimizi ilan ediyoruz ama diğer taraftan da cari açığımızı patlatan bu kadar değerli bir metanın alım satımını kaydilikten çıkarıp fiziki tarafa yönlendiriyor, kayıt dışılığa teşvik ediyoruz yatırımcıları...

10.09.2024 Saat 11:50 itibarıyla anlık olarak bankaların ilan ettiği 1 gram altın alım satım TL fiyatları aşağıdaki tabloda görülebilir. Bunlardan bir kısmı 995/1000 bir kısmı ise 1000/1000, fakat konumuz alım satımın kaç lira olduğundan ziyade aradaki fark...

    

Altının rezervler içindeki payı yüzde 40...

Merkez Bankası'nın (TCMB) 29 Ağustos ile biten haftadaki altın rezervleri bir önceki haftaya nazaran 7 ton artarak 742 ton olarak açıklandı. 

*TCMB, yılbaşından bu yana dünyada en çok altın alımı yapan merkez bankası oldu. Altınların resmi rezerv varlıkları içindeki payı %40.2 gibi ciddi bir boyutta.

*Dünya çapında, Amerikan Doları'nın uluslararası rezervler içindeki payı son çeyrek asırda yüzde 71.5'ten yüzde 58.9'a geriledi. Uluslararası rezervler deyince doların yanına güçlü bir arkadaş geliyor: altın.

*2009'da küresel çapta 30 bin ton altın uluslararası rezerv olarak tutulurken bu tutar yüzde 20 artarak 36 bin tonu aştı.

Rezervleri TCMB EVDS'de "Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Tablosu'ndan inceleyebilirsiniz: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket

Rezerv dağılımlarını IMF'den inceleyebilirsiniz: https://data.imf.org/regular.aspx?key=41175

Madenden çıkan altının ne kadarı devletin?

Ülkemizde 2001 yılında başlayan altın madenciliğinde artık yıllık ortalama 35-40 ton altın üretir duruma geldik (Dünya: ~3.500 ton). Altın madenciliği ülkemizde 1985 yılında kabul edilen "Maden Kanunu"na göre, yaklaşık 20 bölgede yapılıyor. Çıkan madenlerin ne kadarının devlete kaldığı (Devlet Hakkı) ise merak konusu olabiliyor. Bu oran, tabloda görülebileceği gibi, altının fiyatına göre kademeli olarak değişiyor. 

2023 yılında altının ortalama ons fiyatı (LBMA) 1.940 $ idi; bu durumda 2023 yılında madenlerden çıkarılan 36,4 ton altında "Devlet Hakkı" %16,25 oldu. Ancak kanunda -katma değer oluşmasını teşvik etmek amacıyla- "üretilen maden yurtiçinde işlenirse devlet hakkının %40'ı alınmaz" maddesi mevcut. Yani 2023 yılı için madenlerden çıkan altınlarda devlet hakkı %9,75 olarak gerçekleşti.

Devlet hakkı oranları 2020 yılında yapılan bir düzenleme ile %25 artırılarak aşağıdaki güncel oranlara gelindi.

"Maden üretimi hakkında1-2 not" başlıklı yazımı buradan okuyabilirsiniz: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/07/altn-uretimi-hakknda-1-2-not.html

Maden kanununa buradan ulaşabilirsiniz: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3213&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

Altın, doların tahtını sallıyor...

Çok önemli değişimlere tanık olmaktayız: Doların, dünya çapında uluslararası rezervler içindeki payı hiç bu kadar düşük paya sahip olmamıştı (son 30 senelik veriye göre). 2000 yılında merkez bankalarının uluslararası rezervlerinin %71.5'i Amerikan Doları iken, bu oran 2024'te %58,9'a geriledi. Ülkeler (Merkez Bankaları) kasalarında uluslararası rezerv olarak ABD Doları yerine Euro, Sterlin gibi para birimlerini tercih etmeye başladılar. Ancak, aşağıdaki altın tablosundan da açıkça görüleceği üzere, 2008 krizinden sonra ülkeler başka bir rezerv değerine yöneldiler, evet: altın...

Son 25 yılda ABD Doları'nın rezervler içindeki payı %18 azalırken, merkez bankalarının rezervlerindeki altın miktarı ise (ton bazında) %20 arttı. 

Çılgınlar gibi banknot basan, borçları her  3-4 ayda bir 1 trilyon $ artan bir ülkenin para birimi olan Doların karşısına rezerv anlamında alternatif olarak altın çok güçlü bir şekilde öne çıkıyor. Çin, Hindistan ve Rusya gibi dünyanın önemli ve büyük ekonomileri, altın alımlarında öne çıkan ülkeler... 

Rezerv dağılımlarını IMF'ten inceleyebilirsiniz: https://data.imf.org/regular.aspx?key=41175

 

Merkez Bankalarının altın alımları ile ilgili güncel istatistiklere buradan ulaşabilirsiniz: https://www.gold.org/goldhub/gold-focus/2024/09/central-bank-gold-statistics-july-2024

Ülkelerin altın rezerv miktarları ile ilgili son verileri burada görebilirsiniz: https://www.gold.org/goldhub/data/gold-reserves-by-country 

E-Ticaret'te altın: ayda 100 bin işlem-1 milyar ciro...

Altın sektörü de en önemli ticaret kanallarından biri haline gelen e-ticaret alanında oldukça hızlı bir şekilde ilerliyor.  Bu yılın ilk 7 ayında internetten 663 bin adet işlemle 7 milyar 825 milyon TL'lik altın satışı gerçekleştirildi. Aylık ortalama işlemlerde adet bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27'lik, ciroda ise -altındaki %76 ort. değer artışının da etkisiyle %364'lük bir artış gördük. Her bir alışverişin ortalaması geçen sene 4 bin TL iken bu sene rakam 12 bin TL oldu.

"Aylık 100 bin adet işlem - aylık 1 milyar TL ciro" olarak özetlenebilecek bir performansı artırarak devam ettiren internetten altın ticareti, internetten alışverişe aşina neslin harcama yapabilecek gruba geçişiyle yıldan yıla daha da artacaktır.

Firmalar dikkat: Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı olan Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'nın (MASAK) kıymetli maden, taş, veya mücevher alım satımı yapanlar için özel olarak hazırladığı rehber niteliğindeki "temel esaslar"a dikkat edilmezse, firmaların e-ticaretten elde ettiği ayların belki de yılların kazancını bir denetimde çöpe atabilecek ağır cezalar söz konusu. 

Müşteriler dikkat: İnternette gördüğünüz her altını satın almayınız. Altın üretimine ve satışına yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından sıkı şartlar getirildi. Konu hakkındaki yazıma buradan göz atabilirsiniz: Herhangi bir gram altını artık alamazsınız da, satamazsınız da…

Aşağıdaki veriler sadece yerli kartlarla yapılan yurtiçi harcama verileridir. İnternetten havale ve EFT ile yapılan satışlar dahil değildir. Detaylı verilere Bankalararası Kart Merkezi'nden ulaşabilirsiniz: https://bkm.com.tr/raporlar-ve-yayinlar/donemsel-bilgiler/