Altın piyasasını takip için kullanabileceğiniz uygulama önerilerim

Fiziki altın zaten 3 bin TL üzerinde satılmakta iken aylardır, medyada "altın 3 bin lirayı kırdı" çığlıkları duyulabiliyor, kaydi-fiziki altın arasındaki fiyat farkları böyle karışıklıklara sebep olabiliyor sektöre çok hakim olmayanlar tarafından.

Bu sebeple fiziki altın piyasasındaki fiyatları gösteren uygulamaların önemi son zamanlarda daha da çok arttı.

Fiziki altın piyasasını takip etmek için birbirinden güzel pek çok uygulama mevcut. Benim öncelikli olarak kullandıklarım şu 5'i:

1. ONSA: Şimdilik sadece ios uygulaması mevcut. Kapalıçarşı'daki güncel fiyatlar görülebilir.

2.  SAĞLAMOĞLU: Sarrafiye, Gram Altın, Gram Gümüş gibi çok çeşitli ürünlerin hem TL hem has cinsinden fiyatları görülebilir.

3.  İKO FİYAT: bölgeye göre kuyumcuların -önerilen- alış ve satış fiyatları görülebilir.

4. BULURO: Nadir, Harem ve Sağlamoğlu'nun alış-satış fiyatları aynı ekranda anlık görülebilir.

5.  AYAKLI BORSA: Seçilen bir üründe (has altın, gram altın, çeyrek altın vb.) en iyi alış ve en iyi satış fiyatını firmalar bazında gösteren bir uygulama.

Bunların haricinde Hakan Altın, Harem ve Nadir Döviz de kullandığım uygulamalar arasında.

İnternetten altın satışları: ayda 100 bin işlem, 1 milyar ciro...

İnternetten altın satışlarının genel kuyumculuk sektörü içindeki payı pandemi öncesi -2019 sonunda- yüzde 1 iken, bu oran bugün yüzde 5'e yükselmiş durumda. "Aylık 100 bin işlem, 1 milyar TL ciro" olarak özetlenebilecek bir şekilde bitiriyoruz 2024'ü. 

Kısa zaman öncesine kadar isteyen herkesin istediği vasıfta basıp satabileceği altın üretimi artık sıkı şartlara bağlandı. Sadece izin verilen şirketlerin izin verilen vasıflardaki altınlarının alım satımı serbest olup aksi durum yasalara aykırılık teşkil etmekte...

Hemen her şeyin internetten alınabildiği bir dönemde altının da internetten satışının yapılması, kayıtdışılığı seven bir sektör için oldukça önemli. Faturalandırma, kimlik tespiti vb. gibi dükkanlardan yapılan alışverişte es geçilen pek çok hususa dikkat edilmek zorunda olduğu için internetten satışlar teşvik edilmeyi hak ediyor.

Veriler BKM'den derlenmiştir: https://bkm.com.tr/raporlar-ve-yayinlar/donemsel-bilgiler/ 

Devletler altını keşfetti...

Altının bu sene güzel kazandırmasının altında yatan bir sebep de merkez bankalarının güçlü alımları idi. Devletler, ne olursa olsun, 1 ülkenin para birimine bağlanıp kalmanın teorik risklerinin bir kısmının pratiğe dönüştüğünü görünce altını keşfettiler. 

2000 senesinde dünya rezervlerinin yüzde 71'i Amerikan Doları iken, bu oran günümüzde yüzde 60'ın altına gerilemiş durumda.

Aşağıdaki tabloda (Dünya Altın Konseyi'nden derledim) güncel altın rezervi 300 ton üzerindeki ülkeler görülüyor. Bu ülkelerin toplam rezervleri içinde altının payının değişimine bakılırsa gidişat çok açık bir şekilde görülecektir. 

Merkez bankalarının alımlarının önümüzdeki seneler boyunca devam edeceği öngörüsünde bulunmak yanlış olmayacaktır. 

İşgücü piyasasında 5 önemli gösterge

1. Uzaktan Çalışmaya talep düşüşte: Pandemi öncesi normale döndük. Bu dönemde yaşadığımız en büyük değişim uzaktan çalışmanın hayatımıza girmiş olması ve her sene payının artıyor olması, "idi". 2024 ise "ofise dönün" çağrılarının arttığı bir yıl oldu. Yeni ilanlarda uzaktan çalışma talepleri bazı ülkelerde duraksadı bazılarında ise hızlı bir şekilde düşüşte.

2. Kadın-erkek arasındaki gelir düzeyi farkı azalıyor. 25 sene evvel kadınların kazancı erkeklerin kazancının yüzde 76'sı iken bu oran günümüzde yüzde 86. Adaylara "En son ne maaş alıyordunuz" sorusunun yasaklanması, "çalışanlar birbirlerine maaşlarını söyleyemezler" şirket politikasının geçersiz kılınması-bu bigi paylaşımının serbest bırakılması gibi bir takım düzenlemeler yapan devletler-eyaletler mevcut.

3. YZ'ye talep var: İlanlarda artık yapay zeka uygulamalarından en az bir kaçını etkin bir şekilde kullanabilecek personeller aranmaya başlandı,

4. Sağlıkla ilgili çalışan taleplerinde artış var. Bankacılık, finans, iletişim, medya, insan kaynakları gibi ilanlarda düşüşler var. Sağlık-fizyoterapist ihtiyacı oldukça öne çıkıyor (yaşlanan nüfus),

5. Yaşlı çalışanlar artıyor: Beklenen yaşam süresi uzadıkça devletler sosyal güvenlik bütçelerini yönetmekte zorlanıyorlar, emeklilik yaşı dünya genelinde uzuyor. Çin 1978'den sonra ilk kez emeklilik yaşını artıracağını açıkladı. 1990'da 55-64 yaş arasındaki çalışanlar yüzde 50 iken, günümüzde bu oran yüzde 70'e yakın. 

Başta ABD ve İngiltere olmak üzere gelişmiş ülkelerdeki gelişmelerin bizde de görüleceğine ve hatta görülmekte olduğuna kuşku yok.  

Yazı, 23.12.2024 Financial Times USA Edition, "Five trends shaping the jobs market" yazısının özetidir, şekiller yazıdan alınmadır.

Nakilde altın mı banknot mu? Esad "banknot" dedi...

Financial Times, Esad'ın 250 milyon dolarını Suriye'den Rusya'ya transferini detaylıca anlatırken Dolar ve Euro banknotlar kullandığını yazdı. Bir yorumcu da "nakit kraldır" diyerek yorumda bulunmuş habere.

Dünyanın neresine giderseniz gidin, hemen bulunduğunuz yerin para birimine çevirebileceğiniz varlıkların başında dolar, euro ve altın gelir, malum. 

Fiziki nakilde hangisi?

Duruma iki açıdan bakılabilir; 

ağırlık olarak: 1 kg altının değeri 84 bin USD, 1 kg dolar 100 bin USD, 1 kg 200 euro banknot 208 bin USD, 1 kg 500 euro banknot 520 bin USD. Bu halde nakit kral evet.

hacim olarak: 1 kg altın kabaca iphone 15 büyüklüğünde. Bu altının karşılığı banknot ise 8-9 deste dolar, 4-5 deste 200'lük Euro veya 1-2 deste -2019'dan bu yana basılmayan- 500'lük Euro... Yani "yerim dar" durumunda ise tercih altın...

1,2 ton kaçak altın...

Bu sene 424 olayda 1.200 kilo kaçak altın yakalandığını açıkladı, Ticaret Bakanı. Net hata noksan kalemindeki milyarlarca dolarlık eksi, geçen sene aylık ortalama 27 ton olan altın ithalatının bu sene yüksek talebe rağmen baskılanarak resmi kayıtlarda 10 tona düşmesi (!) gibi veriler gösteriyor ki, yakalanan kaçak altın devede kulak bile değil.

Güzel haber, altındaki fiyat farkı oldukça azaldı: şu an yurtdışından 1 kilo altını 84 bin dolara alıp Kapalıçarşı'da 85 bin dolara satabilirsiniz. Yakın geçmişte kiloda 5-6 bin dolarlık farklardan sonra kilodaki bu bin dolarlık fark oldukça az geliyor kulağa elbette. Bu seviyenin altındaki farklar kaçakçılığı da azaltır, maliyetleri düştükten sonra yolcu beraberi getirilen altının karı riske girmeye değmez diye düşünülür zannımca...

   

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 7

1995'te bankalara fiziki altın verilerek karşılığında "altın depo hesabı" açılabilmesine imkan tanındı. İlk (ve tek) harekete geçen banka Toprakbank oldu. Banka, İstanbul, Ankara, Konya, Adana, Gaziantep, ve Bursa'daki 10 şubesinde fiziki altın kabul etmeye başladı. Toprakbank'ın Darphane'den transfer ederek altın bankacılığının başına getirdiği Salih Yardımcı, hedeflerini 50 ton altın toplamak olarak açıkladı. (3 ayda sadece 100 kg civarında altın toplanabildi).

1996'ya gelindiğinde, sadece Toprakbank'ın ilgi gösterdiği altın bankacılığı büyük bir darbe yedi, hem de hiç beklenmedik bir aktörden: TCMB'den... Banka yüzde 2 faizle altın toplayıp bunu yüzde 6-9 faizle kuyumculara altın kredisi olarak veriyorken TCMB toplanan altınların kredi olarak verilmesi durumunda %6 KKDF getirildiğini açıkladı. Altın kredisi maliyetleri katlandı, kuyumcular ve Banka büyük hayal kırıklığı yaşadı. 

1997'de Başbakan Erbakan tarafından hazırlanan kaynak paketinde yastıkaltı altınların ekonomiye kazandırılması için yıllık yüzde 9 faiz ödenmesi gündeme geldi. Toprakbank yüzde 4 faiz verdiği altın hesaplara faizi yüzde 7'ye yükseltti. Banka'daki altın hesaplardaki altın miktarı 2,5 ton oldu, bu altınları kuyumculara kredi olarak vermeye devam etti.

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 1: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/10/turkiyede-bankaclk-ve-altn.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 2: hhttps://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/altn-bankaclg-tarihinde-onemli.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 3: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-3.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 4: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-4.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 5: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-5.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 6: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/12/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-6.html

Altının 11 aylık getirisi...

Altın bu sene dünya çapında ekonomi alanındaki en gözde konulardan biri idi. Dolar bazındaki yüzde 28'lik getirisi ile hemen herkesi memnun eden bir kazanç sundu. Bizimki gibi yüksek enflasyon - yüksek faiz sarmalına girmiş bir ülke için ise aynı şeyi söylemek güç. Ancak bu toz duman arasında az da olsa bir reel getiri sunabilmiş olması takdire şayan diye değerlendiriyorum.

Aşağıdaki tabloda her ülkenin kendi para birimi cinsinden altının 11 aylık getiri oranları yer alıyor. Dünya Altın Konseyi bu tabloyu nominal getiri ile hesaplamış bırakmış; tabloya bakan sıradan birinin "Türkler bu sene altından çok iyi kazanmış" diye düşünmesi gayet normal. Bu sebeple enflasyonu hesaba katıp gerçek getiri oranlarını yazdım ve bize kala kala yüzde 3 reel getiri kaldı altında... 

Darphane altın üretimi artıyor..

Darphane'nin altın üretimi kuvvetli bir artış trendinde. Kasım ayında 9 tona yakın bir üretim yapıldı. Bu tablo ve Darphane altınları hakkında 1-2 şey söylemek gerekirse:

• Darphane önce üretip sonra satan bir kurum değil; piyasadaki talebe istinaden ısmarlama üretim yapan bir yer. Dolayısıyla bu trend fiziki altına talebin gittikçe arttığını göstermekte,

• Yüksek faiz ortamında fiziki altına bu kuvvetli talep, altın ithalatındaki kotaların kaldırılacağı yönündeki beklentimizi zayıflatıyor,

• Darphane'nin ürettiği 10 çeşit Cumhuriyet altını (çeyrek, yarım, tam, ata..) 22 ayar ve bu ayarda altın basma yetkisi -rafinerilerden alındı- sadece Darphane'dedir,

• "Piyasada Darphane altınlarının tıpkı-basımı, taklidi (piyasadaki tabirle "ikinci") orijinallerinden daha mı azdır, daha mı çoktur?" sorusuna cevap veremem (evet o kadar vahim),

• Tıpkı-basımlar sahte ile karıştırılmasın, kuyumcu bilerek sahte satmaz ama "ikinci" satar. İkinci: içindeki has altın miktarı düşürülmüş (binde 916,7 has altın yerine binde 900-binde 905), bilindik firmalar tarafından dahi merdiven altı üretimi yapılan altınlardır. Bu sebeple Darphane altınlarını güvendiğiniz yerlerden almak şarttır.

• Darphane "Hamit Altını" üretmez. Henüz "Reşat Altını" üretmeye başlamıştır. Reşat altınlarında durum daha da vahimdir, Darphane mamulünü bulmak pek kolay değildir.

Darphane altın üretimi ile ilgili verilere buradan ulaşabilirsiniz: https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/7/2024/12/Cumhuriyet-Altini-Talebi-Gr-2024-Kasim.pdf

Altın ithalatı ve 'net hata noksan'daki "patlama"...

Altın ithalatında son 30 sene zarfında yıllık ithalatın 300 tonu aştığı 3 seneden biri olmuştu 2023... Zaten kırılgan durumdaki ekonomik süreçte elbette göze battı ve altın ithalatına keskin bir fren geldi. Şimdi ise aylık 12 ton kota dahi dolmuyor, kendisine verilen o düşük limit kadar ithalat yapmayı karlı bulmayan işletmeler ithalatı kestiler.

Buraya kadar kulağa hoş gelen kısım.

Nâhoş kısım ise kaçakçılığın patlamış olması.

Bunu zaten basından takip edebiliyoruz ama bir de Ödemeler Dengesi'ndeki "Net Hata Noksan" kaleminin iyice kontrolden çıkması, tarihin en yüksek eksi değerine ulaşmasında (2024 ilk 9 ayda -21 milyar dolar!) altın kaçakçılığının etkisi konuşuluyor ki, "kuvvetle muhtemeldir".  2 sene istisna şimdiye kadar hiç yıllık eksi 10 milyar doları geçmemiş olan bu kalemde şimdi 9 ayda 20 milyar doları aşan bir eksi durumu oluştu ve gözler elbette altın kaçakçılığında...

"Katılım bankaları altın hesaplarda neden bu kadar yüksek paya sahip?"

"Katılım bankaları altın hesaplarda neden bu kadar yüksek paya sahip?" sorusu çok sorulan bir soru. Bankacılık sektöründe yüzde 8 (aktif) paya sahip olan 9 adet katılım bankasının payı altın hesaplara gelince yüzde 17'nin üzerine çıkıyor. Bu altınların banka bazındaki yüzdesel dağılımı aşağıdaki grafikte görülebilir. 

İşin aslı, "katılım bankaları altın hesaplarda çok yüksek paya sahip" yargısı kısmen doğru kısmen yanlış. 

Doğru; evet toptan bakıldığında %17'nin üzerinde paya sahipler. 

Yanlış; çünkü Kuveyt Türk'ü aradan çıkarınca kalan 8 adet katılım bankasının altın hesaplardaki payı normal aktif büyüklük paylarına yakın bir oran çıkıyor, %8.5 

Kuveyt Türk'ün payının kalan 8 adet katılım bankasının ortalaması kadar olduğunu var sayarsak da katılım bankalarının payı bu sefer %9.6 oluyor. 

Yani, aslında soru "Kuveyt Türk'ün Türk Bankacılık Sektörü'ndeki altın hesaplardaki payı (%9.2) neden bu kadar yüksek?" şeklinde sorulursa daha doğru bir soru olmuş olur (Cevapları ayrı bir yazı konusu).

Eylül sonu itibarıyla katılım bankalarının -küsuratları yuvarlanmış- altın miktarı: Kuveyt Türk 43 ton, Vakıf Katılım 14 ton, Türkiye Finans 9 ton, Ziraat Katılım 8 ton, Albaraka 7 ton, Emlak Katılım 2 ton, Hayat Finans 86 kg, Dünya Katılım 45 kg, TOM Bank sıfır.

Altın ama nasıl altın: fiziki mi, bankada mı, fon mu?

Altına yatırım yapacakların haklı olarak sordukları bir soru: fiziki altın mı alalım, banka hesabımıza mı altın alalım yoksa altın fonu mu?

Hepsinin artısı eksisi var elbette. 

Özet olarak aşağıdaki gibi bir tablo hazırladım. 

Benim tercihim bu şartlarda: 1 yıl ve daha uzun vadede elimde tutacak isem banka, 1 yıldan kısa vadede elimde kalacak ise altın, fiziki altın olurdu.

Fonlar neden son tercihim olurdu? Fon getirileri tatminkar değil, incelediğim dönemde fonların 3'te 2'si altının çıplak getirisini dahi karşılayamadılar, alınan yönetim ücreti ve kesilen vergi de cabası...

* tefas.gov.tr'den altın fonları hakkında detaylı bilgi alınabilir

* Altın fonları ile ilgili detaylı bilgi için Yücel Ferek beyin videosunu izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=pfUX-cnchHo

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 6

1989'da TCMB yurtdışından getirdiği altınları bankalara satmaya başladı, bankalar da halka. Ancak bu dönem altın fiyatlarındaki dalgalanmalarla kısa sürdü ve önce Garanti, Yapı Kredi, Dışbank, ardından da altın satışı yapan İş Bankası, Pamukbank, İktisat Bankası ve Esbank altın satışlarını durdurdular (Pamukbank ve İktisat Bankası sadece Kapalıçarşı'ya 1 gün sonra ve 1 kg üzerindeki talepleri karşılamaya devam ettiler). Bankaların altın satışını durdurması, "Vakıfaltın" satan Vakıfbank'a ilgiyi artırdı. Netbank, Vakıfbank'ın yanı sıra müşterilerine altın satışı yapan 2 bankadan diğeri oldu.

1989'da Turgut Özal'ın başbakanlığı bırakıp Cumhurbaşkanı olmasıyla altın bankacılığı 3 senelik bir sessizlik dönemine girdi. Bu sessizlik, Süleyman Demirel başbakanlığında kurulan 49. Hükümet'te Tansu Çiller'in ekonomiden sorumlu bakan olmasına kadar devam etti.

Tansu Çiller 1992'de "Halkın elinde 5 bin ton altın var. Yastıkaltındaki bu altınların 1-2 bin tonunu sisteme çeksek müthiş bir imkan elde etmiş oluruz" açıklaması yapıyor.

1993'te "Altın Borsası" kurulması kararlaştırıldı. Aynı zamanda, bankalara altın yatırıp karşılığında TL çekilebileceği, TCMB'nin altın ithalatındaki tekeline son verileceği, altına dayalı bir takım yatırım araçları çıkarılacağı duyuruldu.

1994'te Vakıfbank Altın Emanet Hesabı uygulaması başlattı. Buna göre asgari 50 gram altın ile açılacak hesaplara 1, 3, 6 ay veya 1 yıl vadede altın cinsinden faiz verileceğini duyurdu.

Devam edecek...

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 1: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/10/turkiyede-bankaclk-ve-altn.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 2: hhttps://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/altn-bankaclg-tarihinde-onemli.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 3: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-3.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 4: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-4.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 5: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-5.html

Bankalardaki altınlar

Bankalarımızdaki altın miktarı Ekim sonunda bir önceki aya göre 10,6 ton gibi ciddi bir miktarda artış göstererek 472 tonu aştı. Altın bankacılığı hakkındaki çalışmalar için aldığımız notlardan bir-iki tanesi:

• Bu kadar büyük bir artışı Ocak 2023'ten beri görmemiştik. 

• En ilginci, altın fiyatları arttıkça normalde altın yatırımcıları bunu satış fırsatı olarak görürler ve satışlar ağırlıkta olurdu. Eylül'deki 21 işgünündeki altın fiyatları ortalaması 2 bin 842 iken Ekim'deki 21 iş günündeki altın fiyatları ortalaması 3 bin 24 TL'ye çıktı, 1 ayda %6,4 artış gördük. Bu artış yatımcılar açısından satış fırsatı olarak görülmedi, beklenti daha da yukarılar olmalı ki çok ciddi alışlar gördük. 

• Yurtdışı yerleşiklerin altın miktarı ve payı artışta. Altınların yüzde 3'ü bu grupta (Katılım bankaları: %4, mevduat bankaları: %2,6).

• Katılım bankalarının bankacılık sektöründe aktif büyüklükteki payları %8,1 iken altın hesaplarda yüzde 17 gibi ciddi bir paya sahipler.

• TCMB bu artış kaynaklı bankalardan ilave 2,7 ton (900 mio USD) zorunlu karşılık olarak altın alıp uluslararası rezervlerinde tutacak, rezervlerimiz artıyor diye hep birlikte sevineceğiz.  

Detaylı veriler için: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik

Bankacı dostlarımız için kötü bir yıl oldu 2024

Bankalarımızın ilk 10 aylık net karlarına baktığımızda yatırım bankalarının güzel bir sene geçirdiğini, mevduat ve katılım bankalarının ise zor bir sene geçirdiğini görüyoruz. Enflasyonun %48'in üzerinde olduğu bir dönemde mevduat bankalarının geçen seneki karı dahi yakalayamadığını, katılım bankalarındaki artışın ise yüzde 9 ile sınırlı kaldığını görüyoruz (reel -25%).

Detaya baktığımızda öne çıkan 1-2 nokta:

• Kredi kartlarından alınan gelirler mevduat ve katılım bankalarına can suyu oldu. Mevduat bankaları yüzde 322 artışla 269 milyar TL, katılım bankaları ise yüzde 187 artışla 5 milyar TL gelir yazdılar, 

• Mevduat bankalarındaki personel giderleri yüzde 86 artarak 242 milyar TL olurken, katılım bankalarında ise bu tutar yüzde 108 artışla 29 milyar TL oldu,

• Mevduat bankalarının darbe yediği yer sermaye piyasası işlemleri oldu. Geçen sene artı 89 milyar TL olan bu kalemde şimdi eksi 177 milyar TL yazdılar (Otoritelerin verdiği hedefleri tutturamayanlara kesilen cezalar; komisyon ödemeleri, düşük faizli menkul kıymet alma zorunluluğu, zorunlu karşılık sopası...)

Detaylar BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Verileri'nden incelenebilir: https://www.bddk.org.tr/bultenaylik

Bankaların altın hesaplarında son durum

Fiziki altına olan talebin bir kısmını keserek cari açıkla mücadeleye önemli katkılar sunan altın hesaplar, altın bankacılığı her türlü takdiri hak ediyor. 

Altın hesaplarla ilgili göze çarpan bir iki not:

• Altınların yarısı 4 bankada: Ziraat, İş, Vakıf ve Kuveyt Türk,

• Bu altınların yüzde 99,6'sı 1 yıldan daha düşük vadeye sahip; yani %26'sı zorunlu karşılık olarak TCMB'ye veriliyor. TCMB'nin Eylül sonu 744 ton altın rezervinin 120 tonu, altın bankacılığı altınlarından Merkez'e verilen altınlardan oluşuyor. 

• 4,4 ton ile altını en çok artan Ziraat olurken en çok azalan ise 2,7 ton ile Halk oldu,

• Katılım bankalarının sektördeki aktif payı aynı dönemde yüzde 8, altın hesaplardaki payı ise yüzde 17'nin üzerinde. 

• Kuveyt Türk tek başına, katılım bankalarının aktif büyüklükteki paylarından daha büyük paya sahip altın hesaplarda. Her şeyin son derece şeffaf olduğu sektörde bu alanda büyümek isteyen bankaların bakması gereken yer çok açık... 

İnternetten altın almak...

Hemen her alanda olduğu gibi altın satışlarında da internetten satış rakamları hızla artmaya devam ediyor. Bu senenin ilk 10 ay ortalamasına göre aylık işlem adeti 95 bin, aylık ciro ise 1 milyar 230 milyon TL oldu. Üstelik bu rakamlara internetten eft-havale ile alımlar dahil değil.

Neden tercih ediliyor? Temelde 2 sebep öne çıkıyor:

1. Özellikle Z kuşağı ve beyaz yakalı çalışanlara, işinden izin alıp kuyumcuya gidip altın almaktansa farkını verip internetten almak, altının sigortalı bir şekilde bulunduğu yere getirilip kendisine teslim edilmesi daha cazip geliyor, aradaki fiyat farkına değer buluyorlar bu yolu. Yazıyı yazdığım dakika itibarıyla yeni çeyrek altın nakit fiyatları kuyumcuda 5.070 TL, internette 5.265 TL. (Kuyumcu fiyatları için "İKO Fiyat" uygulamasını indirebilirsiniz) 

2. Güvenilir firmalardan faturalı bir şekilde alındığında sahte-taklit ürün riski en düşük seviyededir. Altında sahtecilik ve Darphane ürünlerinde taklitçilik çok yaygın. Bir kuyumcudan sahte ürün alma olasılığı düşük, Darphane'nin taklit ürününü alma olasılığı ise maalesef yüksektir (hele Reşat altınlarda!). Taklit ürün, sektörde "ikinci" tabir edilen, normalde sadece Darphane'nin basma yetkisi olan ancak yaygın bir şekilde -bilindik firmalar tarafından dahi- aynıları-genelde daha düşük has altın miktarıyla -milyem- basılan çeyrek, yarım, tam, ata gibi altınlardır.  

Son önemli bir not: Altın basma yetkisi olan rafinerilerin mevzuatta izin verilen vasıflardaki ürünlerini tercih ediniz.

Üretimine ve satışına izin verilen altınların vasıfları: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/08/herhangi-bir-gram-altn-artk-alamazsnz.html

Altın basmaya yetkili rafineriler: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/altn-uretebilecek-3-rafineri-belli-oldu.html

 

TCMB altın rezervleri artmaya devam ediyor

Merkez Bankası'nın altın rezervleri artmaya devam ediyor. Son 1 haftada altın rezervlerini 3 ton artıran Banka'nın toplam altın rezervi (yılbaşına göre 32 bin 126 kilo artarak) 758 bin 436 kilo oldu. 

• TCMB, Hindistan ve Polonya ve Çin'i geride bırakarak altın rezervlerini dünyada en çok artıran merkez bankası oldu,

• Altınların resmi rezerv varlıkları içindeki payı %40 gibi ciddi bir boyutta,

• Dünya çapında, Amerikan Doları'nın uluslararası rezervler içindeki payı son çeyrek asırda yüzde 71.5'ten yüzde 58.9'a geriledi. Uluslararası rezervler kapsamında doların yanına güçlü bir arkadaş geliyor: altın,

• Altın bankacılığı fiziki altına olan talebin bir kısmını kendine çekerek kaydiye dönüştürüp cari açığa katkı sunarken aynı zamanda Merkez'in rezervlerine de uluslararası standartta altın vererek zorunlu karşılıklar yoluyla ciddi katkı sağlıyor.

TCMB rezerv miktarlarına şuradan ulaşılabilir: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/DataGroupLink/9/bie_ulusdovlkd/tr

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 5

1989 yılına geldik... Ocak ayında TCMB Para Piyasaları ve Fon Yönetimi Genel Müdürü Yaman TÖRÜNER, İstanbul'da kuyumcularla bir toplantı yapıyor ve altın piyasasının devreye gireceğini açıklıyor, sektörü bilgilendiriyor. (Piyasa özeti Şubat 1989: 1 USD = 1.935 TL, 1 Ons altın 386 dolar, 1 gram 24 ayar altın 24 bin 600 TL). Bu açıklamalar üzerine altın kaçakçıları altın getirmeye ara veriyorlar, ellerindeki altın TCMB'nin satacağı altından daha pahalı olabilir, zarar edebilirler.

Şubat sonunda TCMB "Döviz karşılığı altın piyasası" kuruyor. Yurtdışında 5 banka ile anlaşma yapılıyor ve Mart ayında bu bankaların üçünden toplam 3 ton altın getiriliyor. Mart sonunda TCMB ilk satışını 5 banka ve 3 döviz bürosuna toplamda 234 kg olarak yapıyor, Kapalıçarşı'da altın fiyatları düşüyor (Altın uluslararası fiyatın yüzde 2,5 civarında fazlası fiyata satılıyor o esnada). 

TCMB'den kurumlara satışlar dolar bazında oluyor, bu kurumlar vatandaşa satışlarını TL ile yapıyorlar. Yaman Törüner altın tahvili de çıkaracaklarını açıklıyor.

2 haftalık deneme sürecinde 1.7 ton altın satışı yapan TCMB 10 Nisan 1989'da döviz karşılığı altın işlemlerini resmen başlatıyor. 

Sistem nasıl işliyor: 

TCMB 5 gramdan 12,5 kiloluk "large bar"lara kadar çeşitli altınları ithal ediyor, bunları konsinye olarak tutuyor. Altın almak isteyen kurumlar (banka, özel finans kurumları ve döviz büroları) TCMB'yi arıyor, TCMB stoktaki konsinye altın hangi yabancı bankaya ait ise o bankanın satış birimini arıyor, alıcı Türk kurum ve satıcı yabancı banka fiyatta uzlaşınca bağlantı yapılıyor, TCMB altını teslim ediyor, tutarı yabancı bankaya iletiyor.

Devam edecek...

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 1: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/10/turkiyede-bankaclk-ve-altn.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 2: hhttps://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/altn-bankaclg-tarihinde-onemli.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 3: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-3.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 4: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-4.html

Altın üretebilecek 3. rafineri belli oldu...

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye'de altın üretip satabilecek 3. rafinerinin faaliyet iznini onayladı: Altın Rafineri Dünyası A.Ş. 

Darphane, izin alan 3 rafineri ve izin için "değerlendirme sürecinde" aşamasındaki aşağıdaki şirketler hariç, başka firmaların yurt içinde altın basması ve bu basılmış altıların alım-satımının yapılması Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a istinaden yasaklanmış durumda.

"Herhangi bir gram altını artık alamazsınız da, satamazsınız da…" başlıklı yazımı okumak için: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/08/herhangi-bir-gram-altn-artk-alamazsnz.html

Bakanlık duyurusu: https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2024/11/Kiymetli_Madenler_duyurusu.pdf

Gram altın mı Çeyrek altın mı?

Bu o kadar sık sorulan haklı bir soru ki, artık excelde formülasyonlu bir sayfa hazırladım, soran arkadaşlarıma anlık Kapalıçarşı fiyatlarıyla güncellediğim bu tabloyu göndermek fazlasıyla yeterli oluyor... 

Fiziki altın ülkemizde hiç olmadığı kadar maliyetli. Fiziki altın alırken gramda belli bir tutar işçilik ödenirken normalde, şu sıralar bir de ilaveten 150-180 TL "uluslararası fiyat farkı" ödeniyor, fiyatın içine giydirilmiş olarak elbette. 

Fiziki altının artısı: alım-satım arasında Kapalıçarşıdaki fark gramda 10-15 TL civarında. Eksisi: altını uzun dönem elinizde tutmayı planlıyorsanız, bu uluslararası fiyat farkını ödeyerek aldığınız altını bozdurma zamanı gelince  uluslararası fiyat farkı sıfırlanmış olarak satmak zorunda kalabilirsiniz!

Kaydî altın? (banka hesabındaki altın)

Artısı: uluslararası fiyatlara çok yakın fiyatlardan, fizikiye göre daha ucuz fiyatlardan alabilirsiniz. Eksisi: bankalardaki alım satım arasındaki fark yaklaşık olarak ortalamada Kapalıçarşı'nın 10 katı!

Tablo 20.11.2024 Saat 11:20 Kapalıçarşı satış fiyatlarıyla hazırlanmıştır. 1 gram has 3.100 TL

Bu sene yastıkaltına 150 ton daha az altın gitti

Bu senenin ilk 7 ayında Türkiye'nin yastıkaltına giden altın miktarı yaklaşık 65 ton oldu. Bu rakam geçen senenin aynı döneminde ise 214 ton idi. Bu azalıştaki en büyük etken elbette altın ithalatının kısıtlanması oldu. İthalat 221 tondan 72 tona düştü; madenlerden üretim ve ihracat ise değişmedi. 

Yastıkaltı altınlarımızla ilgili ilk somut açıklama dönemin başbakanı Tansu Çiller tarafından 1992'de yapıldı ve "5 bin ton yastıkaltı altınımız" olduğu ifade edildi. Turgut Özal-Adnan Kahveci zamanından başlayıp günümüzde halen devam eden çabamız bu atıl kaynakların aktif finansal sistem içerisine girmesi... 

Altın üretim ve ithalat miktarına TCMB EVDS'den ulaşabilirsiniz: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/collapse_21/5039/DataGroup/turkish/bie_uraltin/

Altın ihracatı verilerini TÜİK Dış Ticaret İstatistiklerinden inceleyebilirsiniz: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=gXQOlPGz8ifhWebCirVYlWZEDOBRUeLuP4AIguSgQPo8300fO5ElKDEkU4fDqnNa

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 4

1985 yılına geldiğimizde Türkiye’de artık Merkez Bankası’nın yanı sıra 9 banka vatandaşa altın satmaya başlamıştır. Kapalıçarşı, TCMB ve 9 banka olmak üzere altında 11 farklı fiyat vardır haliyle ve bu durum, fiyatın tek yerde belirlenip ilan edilmesine alışkın, basın tarafından “Altında fiyat kumarı” olarak eleştirilmektedir.

1986’da, Türkiye’nin altınla ilgili atması gereken adımlar olduğu ve bunların neler olduğu konuşulmaya başlanmıştır: “işlenmemiş altın ithalatı ve ihracatı serbest bırakılsın, sertifikasız altınlar illegal olmaktan çıksın ve alım satımı yapılabilsin, altın borsası kurulsun, “Altın Bankası” kurulsun, bankalara altın hesabı açma yetkisi verilsin, bankalar yurtdışından altın getirebilsin ve yurtdışına altın satabilsin, bankalar altını teminat göstererek kredi açabilmeli ve yurtdışından kredi sağlayabilmeli”.

1988’de devlet bakanı olarak merhum Adnan Kahveci sahneye çıkar, “İki asırdır ülkemizin gündeminde hak ettiği yeri alamayan tasarruflar konusu, çözümünün gecikmesi halinde başımıza çok büyük sorunlar açacak” der. Şu tespitleri kayda geçer Kahveci’nin: “Tasarrufun önemini biliyoruz ama tasarruflarımız faydalı olacak sahalarda değil. Gayrimenkul ve altında tasarruflar. Tasarruflarımızı seferber edemediğimiz için ta Osmanlı zamanında yabancılara borçlanmaya mecbur kaldık. Bu konu Türkiye’nin geri kalmasının en büyük sebebidir. Önümüzdeki dönemde bankalara ve tasarruf konusuna önem vermeliyiz. Vatandaşın altına hücum etmesi, tasarruf sisteminin çalışmadığının göstergesidir”.

TCMB Para Piyasaları ve Fon Yönetimi Genel Müdürü Yaman Törüner ‘serbest altın piyasası’nın yakın zamanda faaliyete geçeceğini söyleyerek “artık halka kuyumculara altın satmayacağız, yurtdışından getirdiğimiz altınları bankalara, büfelere ve aracı kurumlara döviz karşılığı satacağız, onlar da halka TL ile satacaklar. Ayrıca artık Türkiye’de 5-10 gram gibi küçük gramajlı külçe satışı da olacak” açıklamasını yapar, Ekim 1988’de.

Altın Bankası konusunda fikri sorulan altın sektöründen Temizocak A.Ş. Yön.Kur.Başk. Yalçın Temizocak özetle “Bankanın kurulması altın kaçakçılığını önler, altın kredisi taleplerini de karşılayabilir” der…

Devam edecek...

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 1: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/10/turkiyede-bankaclk-ve-altn.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 2: hhttps://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/altn-bankaclg-tarihinde-onemli.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 3: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/11/turkiyede-altn-bankaclg-tarihi-3.html

Altında Meksika açmazı

Cari açığı düşürmeliyiz; dövizimiz az-altın ithalatını dizginleyelim; İthalatı bitirdik-fiziki altın kıtlığı var; Fiziki altın az-altın fiyatı uluslararası fiyatların 3-5 bin dolar üzerinde seyrediyor; Yurtiçi altın pahalı-altın (takı) ihracatçısı zor durumda...

Bakanlık tarafından bir süre daha ihracat tarafına değil ithalat tarafına odaklanılacağı anlaşılıyor. 

TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=gXQOlPGz8ifhWebCirVYlWZEDOBRUeLuP4AIguSgQPo8300fO5ElKDEkU4fDqnNa

BİST Altın İthalat Verileri: https://borsaistanbul.com/dosyalar/kmtp/veriler/ith_au.pdf

Kredi kartı bakiyeleri değil takip oranında gidişat korkutucu...

İçinde bulunduğumuz zor ekonomik koşullarda bankaların vatandaşlara kredi kartları ile oldukça destek olduğunu düşünüyorum. Kart borcunun artması sorunlu alan olarak gösterilse de tablodan da görüleceği üzere bu enflasyon ortamında kart bakiyesinin artışından ziyade kart borcunun ödenememesi sorunu ile karşı karşıyayız: mevduat bankalarında takipteki bireysel kredi kartı bakiyesi 1 yılda yüzde 280 artarken katılım bankalarında bu oran yüzde 500'in üzerinde... 

Kart borcunu ödeyemeyenlerle ilgili yayımlanan yapılandırma kararı ile umalım da bu tablo iyileşir...

BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Bülteni'nden detaylar incelenebilir: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik/ 

Rezervlerimizin yüzde 41,7'si altın oldu.

Merkez Bankası'nın altın rezervleri sene başında 726 ton iken Kasım başı itibarıyla 28 ton artarak 754 tona yükseldi. Hindistan ve Çin ile birlikte altın rezervlerini en çok artıran ülkeyiz. Altın miktarımız artarken altının değeri de artıyor ve bu sebeple altının Merkez Bankası uluslararası resmi rezervlerinin içindeki payı da hatırı sayılır seviyelere çıktı: yüzde 41,7 

Rezervleri TCMB EVDS'de "Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Tablosu'ndan inceleyebilirsiniz: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 3

1984 sonuna gelindiğinde, Başbakan Turgut Özal, Aralık ayında Merkez Bankası altın satışına başlıyor.

"Hazine'nin altınları satılıyor" söylentileri karşısında Başkan (Yavuz Canevi), "İsviçre'deki bir banka ile konsinye anlaşması yaptık, 10 ton altın getirdik, sattıkça sattığımız miktarı günlük teleksle İsviçre'deki Banka'ya bildiriyoruz, satılanın ücretini o günkü kurdan bağlayıp parasını gönderiyoruz" açıklaması yapıyor.

Merkez Bankası 1 ayda 2 bin 223 kg altın satışı yapıyor.

Merkez Bankası İstanbul Şube'den yapılan bu satışlarda uzun kuyruklar, kalabalık, tamamen kuyumcuların adamlarından oluşuyor... Satışların çoğu Merkez Bankası'ndan uluslararası fiyattan ucuza alıp piyasaya bu altınları yüzde 4-5 farkla satan kuyumcular oluyor, büyük paralar kazanıyorlar.

Vatandaşa altın ulaştırabilmek için 1985'te özel bankalar vatandaşa altın satmaya başlıyor: Yapı Kredi, Ziraat Bankası, TEB, Garanti Bankası, İş Bankası, Etibank, İmar Bankası, İktisat Bankası ve Adabank. Bankalar Merkez'den ucuz -uluslararası- fiyattan altın alıp vatandaşa satıyorlar.

Türkiye'de, Ekim'de uluslararası piyasadaki altın fiyatının yüzde 9'u kadar daha pahalı satılan altında, bankaların Merkez Bankası'ndan uluslararası fiyatlardan altın alıp vatandaşa satmaya başlamasıyla, fiyat farkı azalıyor; yüzde 2'lere düşüyor.

Bankaların altın satmaya başlaması eleştiriliyor: "vatandaşın altına erişimi kolaylaştı, bankaya para yatırmaktansa tasarruf bankalar dışına çıkacak" endişeleri dile getririliyor

. 

Banka cenahının cevabı: "Vatandaşın eğilim bu yönde ise bunun önüne geçmenin imkanı yok, meydan kaçak altına kalmasın"...

-Devam edecek-

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 1:   https://hhdeniz.blogspot.com/2024/10/turkiyede-bankaclk-ve-altn.html

Türkiye'de Altın Bankacılığı Tarihi - 2: https://hhdeniz.blogspot.com/2024/10/turkiyede-bankaclk-ve-altn.html