Bankalardaki altınlar 459,4 ton oldu

Türk Bankacılık Sektöründeki altın miktarı Temmuz sonu itibarıyla geçen aya göre ~1.2 ton azalarak 459.4 ton olarak gerçekleşti. Haziran ayında ortalama fiyat 2.435 lira iken Temmuz'da ortalama fiyat yüzde 4 artışla 2.532 lira oldu.

Altına yatırım yapan, ama gerçek ama tüzel, kişilerden yatırım tercihlerinde bankaları seçenlerin bakiyeleri 36 milyar dolar gibi ciddi boyutlarda. Bankaların altın hesap sunmadığı bir durumu hayal ettiğinizde muhtemelen bu miktarın çok büyük bir kısmı kadar altın ithal etmemiz ve yastıkaltına istiflememiz gerekecekti.. (Şimdiki soru: Kim, bankalardaki bu 450-500 ton altınla Ne yapacak...)

Detaylı verilere BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Verileri'nden ulaşabilirsiniz: https://lnkd.in/dCZaScEs

 

Uzun bir aradan sonra, nihayet altın dengesi artıda: +244 milyon dolar...

Güzel bir gelişme: uzun bir aradan sonra, altın ihracatı altın ithalatını geçti, aylık bazda 244 milyon dolar fazla verdi.. Altın ithalatına getirilen "aylık en fazla 12 ton" kotadan sonra metazori düşen ithalat, belli bir noktadan sonra talebin düşmesiyle kendiliğinden hız kesti.

Yurt içindeki altın fiyatıyla yurt dışındaki altın fiyatı arasında 1 kilodaki fiyat farkı 5-6 bin dolarları görünce, bu oluşan fark (premium) sektöre epey kazandırsa da, ihracat yapanları epey zorlamıştı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın devreye girmesiyle 2 banka aracılığıyla kuyumculara uluslararası fiyatlardan altın temin edileceğini duyurulunca (27 Mart), sular duruldu. Uzun bir zaman sonra görülmeyeni gördük ve altın ihracatımız ithalatımızdan fazla gerçekleşti. Temmuz ayında 731 milyon dolarlık (9,3 ton) ihracatımıza karşın altın ithalatı 487 milyon dolarda kaldı (6,2 ton). [Haziran ayına yansımayan bir takım ihracat verilerinin Temmuz'a sarkması gibi bir durum var muhtemelen (Uzun kurban bayramı tatili?)].

Sürekli olması beklenemez bu durumun ama, altın ticaretinde arada dengeyi böyle 'artı' görmek, elbette hoş...

Fiziki altına talebi mümkün olduğunca mücevherle sınırlandırıp yatırımcıları kaydî altına (banka vb) yönlendirmekte çok büyük fayda var.

İthalat verileri Borsa İstanbul: https://borsaistanbul.com/dosyalar/kmtp/veriler/ith_au.pdf

İhracat Verileri TÜİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Ocak-2024-53534

Herhangi bir gram altını artık alamazsınız da, satamazsınız da…

Trendyol, hepsiBurada vb platformlarda ve kimi firmaların internet sitelerinde mevzuata aykırı ürünler görülebiliyor.

Altın sektörü ile ilgili otorite’nin (temelde Hazine ve Maliye Bakanlığı) düzenlemeleri devam ederken henüz yeni ve oturmamış bir sistem sebebiyle kafa karışıklıkları ve uygulama hataları yaygın olarak görülüyor. Ancak düzenlemelerin yeni yapılmış olması, bilinmiyor olunuşu vb. gibi sebepler sektördeki firmalara kesilen çok yüklü cezalara engel olmuyor. Nedir bu düzenlemeler, en önemlilerini özetleyeyim:

1. Yurt içinde yalnızca aşağıdakiler altın basabilir ve onların bastığı altınlar alınıp satılabilir:

a- Bakanlıkça faaliyet izni verilen rafineriler (Ahlatcı Metal Rafineri, Garanti Rafineri),

b- Faaliyet izin başvuruları değerlendirilmekte olan rafineriler (Aleks Metal Rafineri, Altın Rafineri Dünyası, Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri, İsgold Altın Rafinerisi, İstanbul Altın Rafinerisi, Nadir Metal Rafineri, Onsa Rafineri, Ozanlar Metal Rafineri, Özbağ Rafineri, Özbey Değerli Metaller Rafineri, Samsun Altın Rafinerisi),

c- Darphane

Altının-paketinin üzerinde başka herhangi bir firmanın adı yazılı gram altınların alım satımı yapılamaz.  Başvuruları değerlendirilmekte olan bazı firmalara faaliyet izni verilmeyebilir, dolayısıyla bu liste daha kısalacaktır.

 

2. 22 ayar altını artık sadece Darphane basabilir. Rafineriler dahil hiç kimse 22 ayar altın basamaz.

3. Rafineriler en az binde 995 saflıkta altın basabilirler.

4. Rafinerilerin bastığı 24 ayar altınlar köşeli olmak zorundadır, mevzuattaki tarifiyle “dikdörtgensel”.  Yuvarlak, oval vb köşesiz altını da kaç ayar olursa olsun Darphane basabilir sadece.

5. Darphanenin basmadığı 22 ayar altınların ve rafinerilerin bastığı köşeli olmayan 24 ayar altınların alım satımı yapılamaz.

6. Rafinerilerin bastığı külçe altınlar en az 1 gram en çok 100 gram olabilir. Piyasada halen mevcut 0,5 gram 0,25 gram vb gibi altınların alım satımı yapılamaz.

 

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a dayanılarak yayımlanan Bakanlık Genelgesinde açıkça özetle: “Kanunda şekli, türü vb. özellikleri düzenlenenlerin haricinde basılı kıymetli madenlerin (gram altınların) yurt içinde alım satımı yapılamaz. İlan ve reklamlarda, iş yerlerinde, internet siteleri ile internet ortamında yapılan yayınlarda bu kıymetlerin yurt içinde alım satımının yapıldığı izlenimini yaratacak hiçbir kelime, deyim, işaret ve görsel kullanılamaz” denmektedir.

Faaliyet izni verilen/verilecek rafinerilerin altınlarını alınız.

Başka firmaların altını var ise elinizde, bunları değiştirmenizi öneririm. Elinizde kalmaz, altındır, ama daha ileride ederinden daha düşük değerden bozdurmak zorunda kalabilirsiniz.

Firmaların internet sitelerinde, dükkanlarında mevzuatta belirlenen özelliklerin haricinde altın bulundurmamaları tavsiye edilir, stokta faturalı bile olsa…

https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2024/06/Rafineriler-Tarafindan-Uretilecek-Basili-Kiymetli-Madenlere-Iliskin-Genelge-KMR-2023.pdf

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/20.5.8914391.pdf

 

Altın kredisi geçen yıla göre 1,4 ton arttı...

Bankaların altın sektöründeki firmalara (kuyumculara) altın kredisi vermek istemedikleri yaygın bir bilgidir ve doğrudur. Ancak temeldeki sorun, altın kredilerinin bu kadar düşük olmasının sebebi, bankaların altın kredisi verecek güvenilir muhataplar bulamamalarıdır. Sektörde şeffaf olup resmi çalışan firmalara bankaların ziyaretler gerçekleştirip cömert kredi teklifleri sundukları bilinmektedir. Nitekim 15 tonluk kredi bakiyesi mevcut ve geçen yılın aynı dönemine göre bu tutar 1,4 ton artış göstermiştir.

"Maliye geliyor" dendiğinde cama "cenazemiz var" yazısı asıp dükkandaki bilgisayarı kucaklayarak kaçan dükkanı kapatan firmalarla/patronlarla dolu bir sektörde bankalar istemelerine rağmen kredili çalışabilecekleri firma bulmakta zorlanmaktadırlar. Bankalar tarafında da sektör tarafında da gelişmesi gereken epey konu var bu hususta...

"Bankalar sektöre neden altın kredisi vermiyor?" başlıklı yazımı okumak için tıklayın:  https://hhdeniz.blogspot.com/2024/07/bankalar-sektore-neden-altn-kredisi.html 

İzin verilen ilk 2 rafineri...

Hazine ve Maliye Bakanlığı bugün ilk olarak 2 rafinerinin faaliyet iznini onayladı: Ahlatcı Metal Rafineri (Ahlatcı Holding-Ahmet AHLATCI) ve Garanti Rafineri (Atasay KAMER-Burak YAKIN). Sırada başvurusu alınmış ve faaliyet izni bekleyen 11 şirket var.

Darphane, izin alan 2 rafineri ve izin için değerlendirme aşamasındaki aşağıdaki 11 şirket hariç, başka firmaların yurt içinde altın basması ve bu basılmış altıların alım-satımının yapılması Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a istinaden yasaklanmış durumda.

Faaliyet izni değerlendirme aşamasında olan şirketler:

Aleks Metal Rafineri, Altın Rafineri Dünyası, Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri, İsgold Altın Rafinerisi, İstanbul Altın Rafinerisi, Nadir Metal Rafineri, Onsa Rafineri, Ozanlar Metal Rafineri, Özbağ Rafineri, Özbey Değerli Metaller Rafineri, Samsun Altın Rafinerisi.

Daha önce altın basmak, rafinasyon faaliyetlerinde bulunmak özel izne tabî değil iken Şubat 2023'te Bakanlık tarafından yapılan duyuru ile bu işlerle iştigal edenlere 1 ay içinde izin almaları için başvuru yapmaları çağrısında bulunulmuştu. Bakanlık, izin başvurularından bir kısmına red verdiğini ilan etmişti, onay alan ilk firmalar bugün açıklanmış oldu.

Altın sektörü ile ilgili düzenlemeler devam ediyor...

En büyük 2.taşın keşfi...

Elmaslar (pırlantalar) artık laboratuvarlarda üretilen malzemeler haline gelmişse de tarihin en büyük 2.elmasının keşfi elbette heyecan yarattı. Elmas deyince yer tabî ki Afrika: Kıta'nın güneyinde 2,5 milyonluk "Botswana" nâm minik bir ülkede bulunmuş 2.492 karatlık taş (2.492 karat * 0,2 gr = 498 gram). Bizim dillere destan Kaşıkçı Elması'nın 86 karat olduğunu hatırlarsak bulunan taşın muhteşemliği idrak edilebilir oluyor.

Kanadalı firmanın bulduğu taşa 40 milyon dolar değer biçilmiş. (Ülke'nin GSYİH'si 21 milyar dolar, bize kıyaslarsak; 2 milyar dolarlık bir değer buluvermişiz gibi...)  

En büyük taş 1905 keşifli 3.106 karat (621 gr) ve "elbette" İngiltere'de Kraliyet Mücevherleri koleksiyonunda... Artık bağımsızlığını kazanmış olan Afrika ülkeleri umarım madenlerinden çıkan değerleri kimseye kaptırmayıp kendi halklarının refahı için kullanabiliyordur...

https://www.bbc.com/news/articles/c1w78rwlqvxo

  

Altın bankacılığının yarı yıl itibarıyla özeti...

Bankacılık sektöründeki altınların miktarı 460 ton oldu. Bu altınların ne kadarının hangi bankada olduğunu gösterir grafiği aşağıda görebilirsiniz, üzerine tıklayıp büyüterek. Bu 10 banka, en çok altını olan 10 bankadır, sırasıyla.

Pandemi öncesi 2019 sonunda 287 ton olan altın miktarı pandemi döneminde tarihi rekor kırarak 685 tonu gördü (Şubat 2021). Bu durumun başlıca iki sebebi: 

1. Altının pandemi döneminde güvenilir liman olma özelliği öne çıktı. Belirsizlik döneminde altına talep arttı.

2. Sokağa çıkma yasakları sebebiyle fiziki altına erişimin kısıtlanmasıyla altın yatırımcıları mecburen yatırımlarını büyük ölçüde bankalar kanalıyla gerçekleştirdiler.

Pandemiden çıkış süreciyle birlikte altından da çıkış süreci başladı ve sektördeki altın miktarı 2023'ü 453 ton le bitirdi. 

En çok altını olan bankalar arasında 6 banka var ki, sektördeki altın payları sektördeki aktif paylarından daha büyük: Ziraat, İş, Kuveyt Türk, Garanti, Yapı Kredi ve Finansbank. 

Katılım bankalarının altınlardaki sektör payı son 1 senede yüzde 16'dan yüzde 17,1'e yükseldi. Bu payın %56'sı tek başına Kuveyt Türk'ün.

Altının mevduat/toplanan fonlar içindeki payı yılbaşında yüzde 6,02 iken 6,83'e yükseldi. Bu durumda altının miktarsal olarak artışı kadar (10 ton)  kur artışı da etkili oldu (%25).

Yurt dışına milyar dolarlar gönderip altın ithal etmek, sonra da bunları yastıkaltına istiflemek ülkeye faydası olmayan zararı olan bir durum. Fiziki altın büyük ölçüde mücevher sektöründe kalmalı, yatırımcılar ise fiziki altına yatırım yapmaktansa altın bankacılığı gibi güvenilir platformlara özendirilmeli. Altın ithalatını kısıtlayarak vb metazori yöntemlerdense altın bankacılığının teşvik edilmesinde fayda var.

Veriler her bankanın ilgili dönemdeki konsolide olmayan bağımsız denetim raporlarından TL olarak elde edilmiş, akabinde ilgili dönem sonu altın kuruyla has altın miktarına ulaşılmıştır. 

Darphane altınlarının gözdesi

Darphane altınlarının gözdesi Çeyrek, Ata Lira, Tam ve Yarım altınlar; bu sene üretilen altınların -ağırlıkça- %93'ü bunlardan ibaret oldu. 

Darphane Temmuz ayında toplamda 1.7 ton altın üretti, altına olan tüketici talebi oldukça düşük seyrediyor. Darphane, sadece piyasadan gelen talepler üzerine üretim yaptığı için, bu üretim miktarı altın yatırımcısının fiziki altına talebinin yönünü ve şiddetini ölçmek için takip ettiğimiz önemli bir gösterge.

Aşağıdaki tablo, Darphane tarafından 2024'te üretilen Bin kg. altının ne kadarının hangi altın türünde üretildiğini gösteriyor.

Altınlar vadesiz hesaplarda...

Bankalardaki altının büyük bir kısmı vadesiz hesaplarda duruyor. Mevduat bankaları ile katılım bankaları arasındaki ayrışma dikkatinizi çekmiştir: mevduat bankalarındaki altınların çok daha büyük kısmı vadesiz hesaplarda iken katılım bankaları bir miktar altını vadeli hesaplara alabilmişler.

Altının finansal kuruluşlar nezdindeki getirisi oldukça düşük, bin gram altına yılda 1 gram dahi net getiri veren kurum bulmak oldukça zor. Zaten altın yatırımcısının ana beklentisi kur getirisi olduğu için bankaların sunduğu vadeye göre getiri düşüklüğü altın yatırımcılarını çok mutsuz eden bir durum değil.

Velhasıl, altın yatırımcısını bankalara (veya spesifik olarak belli bir bankaya) çekebilmek için yapılan çalışmalarda "altına getiri" noktası çok odaklanılacak bir başlık değil. Alış-satış arasındaki düşük fiyat farkı, platformdan kolayca işlem yapabilme, hızlı ve ucuz maliyetle fiziki olarak teslimat, para transfer eder gibi bankalar arası transfer vb gibi başlıklar önem arz ediyor...

Aşağıdaki tıklayarak büyütebileceğiniz tablo, yurt içi yerleşiklerin bankalardaki bin TL'lik Türk Parası, Yabancı Para, Altın ve toplam mevduatlarının kaç TL'lik kısmının hangi vadelerde olduğunu gösteriyor, Haziran 2024 itibarıyla.  

BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Verilerinden detaylı verilere ulaşılabilir: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik

Kişi başı altının en fazla olduğu iller: İstanbul, Ankara ve Isparta...

Bankalarda kişi başına en çok altın olan illerimiz İstanbul (8,4 gram), Ankara (7 gram) ve Isparta (6,3 gram). Bankalardaki toplam altın miktarı sene başından bu yana 450-500 ton arasında seyretmekte. Nüfusa orantılandığında altın hakkında güzel analizlere gebe veriler elde ediyoruz; altın deposu olan Doğu ve Güneydoğu'da altının banka hesabında duran yatırımdan ziyade yastıkaltında muhafaza edilen formda (takı) muhafazası misal... 

Bu verilere geçmişten bu yana baktığımızda bize söylediği bir gerçek de şu; gençler para kazanmaya başlayıp altın yatırımcıları arasına eklendikçe, altına yatırım fizikselden dijital kanallara kaymakta...  

BDDK'nın 'FinTürk Coğrafi Dağılımı'ndan detayları ve benzer verileri inceleyebilirsiniz: https://www.bddk.org.tr/BultenFinTurk

Veriler sadece gerçek kişilere ait altınları göstermektedir (Bankalardaki altınların %93'ü gerçek kişilere ait)

 

TCMB en çok altın alan banka oldu...

Merkez Bankası'nın (TCMB) altın rezervleri bir önceki haftaya nazaran 12 ton artarak 9 Ağustos itibarıyla 743 ton olarak açıklandı. TCMB, yılbaşından bu yana dünyada en çok altın alımı yapan merkez bankası oldu. Altınların resmi rezerv varlıkları içindeki payı %38.5 gibi ciddi bir boyutta (rezervlerinin içinde altının payı %30'un üzerinde olan 19 ülkeden biriyiz).

Altın bireysel anlamda da kurumsal anlamda da ziyadesiyle önemli bizim için... Altının olduğu her alanda şeffaflığı ve güvenliği artırıcı, ticareti kolaylaştırıcı yasal düzenlemelere ve ve uygulamalara ihtiyaç var...

Rezervleri detaylıca TCMB EVDS'de "Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Tablosu'ndan inceleyebilirsiniz: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket

Ülkelerin rezerv verilerini buradan inceleyeblirsiniz: https://www.gold.org/goldhub/data/gold-reserves-by-country

2400 yaşındaki güzeller...

2400 yaşındaki bu güzellerin göz alıcı ışıltısı, toprak altında geçirdiği onca zamana rağmen hiç azalmamış...  Bu altınlar, Michigan Üniversitesi'nde görevli bir arkeolog liderliğinde İzmir-Menderes'in Ahmetbeyli köyünde yürütülen kazılarda yeni keşfedildiler.

Kazılarda ulaşılan bir evin küçük odasındaki köşeye gömülmüş küçük bir çömlek içinden çıkmışlar.

"Altın neden değerlidir" sorusunun bir cevabı da "dayanıklılık"... Binlerce yıl yer altında kalsa da, çıkarıldığında temizlenip o binlerce yıl önceki ışıltısına kavuşuveriyor...

Buluntuların hikayesi için:

https://www.indyturk.com/node/742396/bi%CC%87li%CC%87m/t%C3%BCrkiyedeki-antik-kentte-bir-k%C3%BCp-alt%C4%B1n-bulundu

https://phys.org/news/2024-08-persian-gold-coins-pay-mercenaries.html

 

Reşat altınların orijinalleri tezgahlara gelmekte zorlanıyor...

Darphane tarafından 104 yıl aradan sonra tekrar basılmaya başlamadan evvel de piyasada bolca Reşat altını bulunur idi. Orijinalleri sadece 1909-1918 yılları arasında basılmış olmasına rağmen, artık tarihi eser kategorisinde olması gereken bu altınlar normal altın fiyatına alınır satılırdı, çünkü %99'u, sektördeki herkesin malumudur ki, -kimisi anlı şanlı firmalar tarafından- "ikinci" tabir edilen kaçak şekilde tıpkıbasımı yapılırdı. 

Genelde 22 ayar olması gerekirken 20-21 ayar bandında bir ayara sahip bu altınları Darphane çok doğru bir kararla yeniden basmaya başladı, çünkü reşat altınlara talep dinmek bilmedi yıllar boyunca... Ne var ki veriler, Darphane üretimi reşat altınların kuyumcular tarafından pek ilgi görmediğini işaret ediyor. Geçen senenin ilk 6 ayında Darphane üretimi altınların içinde reşat payı binde 9 iken bu sene bu oran binde 6'ya geriledi. Bu durumun muhtemel en büyük sebebi kaçak ikinci basımların tam yol devam etmesi, Darphane'ye kıyasla daha ucuz işçilikle raflarda yerini alması. 

Reşat tercih edenlerin düşük ayarlı altına para harcamamaları için reşat altınları da mutlaka güvendiği yerlerden, faturalı olarak almaları önemli.

Konu hakkında Darphane açıklamasını linkten okuyabilirsiniz: https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/resat-altin-104-yil-sonra-yeniden-basildi/2632212

Altın ithalatı dipte...

Temmuz ayında altın ithalatı 6,2 ton ile son 28 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Aylık rekorumuz 68 ton (2023 Ocak), yıllık rekorumuz 361 ton (2017). Pek çoğu yastıkaltında istiflenmek için yurt dışına milyar dolarlar gönderilerek getirtilen tonlarca altın... 

Fiilen Ocak (2024) ayında sektöre getirilen "aylık en fazla 12 ton altın ithalatı kısıtı" devam etmesine rağmen doğal arz talep sürecinde son 2 ayda altın ithalatı 12 tonluk kotanın da altında seyretmeye başladı...

Altın ithalatı ile ilgili verileri BİST'ten inceleyebilirsiniz: https://borsaistanbul.com/dosyalar/kmtp/veriler/ith_au.pdf

Fiziksel altına talep dünyada azalıyor...

Altına olan talepte dünya çapında fizikselden kaydîye doğru bir geçiş var. Geçtiğimiz 14 yıllık dönem verilerine göre, bu dönemin ikinci yarısındaki mücevher üretimi kaynaklı talep ortalaması ilk döneme göre yıllık 202 ton, teknoloji kullanımı kaynaklı talep 55 ton, gram altın vb formlardaki fiziki yatırımlık altına talep ise 213 ton azalmış durumda.

Dünyada durum böyle iken ülkemizdeki fiziksel talep mücevher grubunda yıllık ortalama 64 tondan 36 tona gerilerken, gram altın, darphane altınları vb. gibi yatırımlık fiziki altınlara talep ise 52 tondan 80 tona çıkmış durumda.

Milyar dolarları yurtdışına göndererek ülkeye altın getirtmek, sonra da bu altınları yastıkaltında tamamen kayıtdışı olarak istiflemek yerine fiziksel yatırımlık altına talebi dünyanın geri kalanı gibi kaydîye yönlendirmemiz gerekiyor (Altın bankacılığı).

Detaylı veriler için Dünya Altın Konseyi'nin güncel raporu burada: https://www.gold.org/goldhub/research/gold-demand-trends/gold-demand-trends-q2-2024#:~:text=Gold%20demand%20excluding%20OTC%20in,data%20series%20back%20to%202000. 

Bankalardaki mevduatlar...

Tablo gözünüzü korkutmasın; bankalardaki tüm paralara 1 milyon TL dersek, bunun banka türlerine ve para türlerine göre dağılımını ve geçen senenin aynı ayına göre dağılımdaki değişimini gösteriyor.

Benim ilk bakışta göze çarpan bir iki nokta hakkındaki notum:

Katılım bankalarının genel toplamda payı yüzde 10'dan yüzde 9,5'e gerilemiş.  Katılım bankalarının paylarını arttırdıkları 2 kalem: yurt içi yerleşiklerin altınları, yurt dışı yerleşiklerin TL hesapları olmuş.

Yurt dışı yerleşiklerin bankalarda tuttukları yabancı paralar nominal olarak artsa da asıl ağırlıklarını Türk Lirası hesaplara kaydırdıkları görülüyor (Yüksek TL getiriye koşan koşana...)

Gerçek kişilerin ve Ticari'lerin yabancı para hesaplardaki payı azalırken resmi kuruluşların yabancı paradaki paylarının artması nasıl yorumlanabilir? En kuvvetli olasılık; resmi kuruluşlar ihtiyacı kadar yabancı paraları hesaplarda tutmaya devam ederken diğerleri yabancı paradan çıkıp yüksek faize-TL'ye geçiş yaptılar, bu durum da resmi kuruluşların yabancı paralardaki paylarının artmasına sebep oldu...

BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Verilerinden detaylı verilere ulaşılabilir: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik

Bankaların ilk yarı karnesi

Bankaların ilk dönem karnesine bakıp söylenecek çok şey var. Benim dikkatimi çeken 1-2 nokta:

Net karlılıkta dikkat çekici bir farklılaşma göze çarpıyor. Mevduat bankalarının net karındaki artış %15 iken katılım bankalarındaki artış bunun yaklaşık iki katı (%28), yatırım bankalarının net karlarındaki artış ise yüzde 128. Yatırım bankaları, kredilerde frene basılan bir dönemde kredilerindeki artışla diğerlerinden ayrılıyor. Kredilerdeki artışa rağmen takipteki kredi oranı ise 1'in epey altında seyretmeye devam ediyor.

Mevduat bankaları şube sayılarını azaltmalarına rağmen personel sayısını azaltmadılar, bilakis personel sayısı  az da olsa arttı. Şubesiz dijital bankaların gelmesi, mevcut bankaların temel bankacılık işlemleri için şubeye daha az ihtiyaç duyması bunda etkili olabilir.

Yüksek faiz yüksek enflasyon ortamına rağmen tüm bankalardaki 100 liralık toplam mevduatın 34 lirası herhangi bir getirisi olmayan vadesiz faizsiz hesaplarda, çok fazla.. Detaya bakıldığında bu 34 liranın 18 lirası döviz, 6 lirası altın, 1 lirası resmi kuruluşların mevduatı. Vadesiz hesaplarda kalan oran yüzde 9 yani. Bunun da 5'i gerçek kişilere, 4'ü ticari hesaplara ait.

Kredi kullandırım oranları mevduat artışının altında, anlaşılabilir. Kredilerde frene basma devam ediyor.

BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Verilerinden detaylı verilere ulaşılabilir: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik

Boykot'un etkileri...

Coca Cola, Starbucks gibi bazı markalara, sadece ülkemizde değil, pek çok müslüman ülkede uygulanan boykotun etkisini merak ediyordum ki FT’nin konu ile ilgili bir haber yaptığını gördüm. (Son cümle çok önemli).

Haberi özetliyorum:

“Küresel ölçekte zaten tüketim harcamaları zayıflamışken müslüman ülkelerin boykotları bu markaların gelirlerine darbe vuruyor. KFC, Pizza Hut, Krispy Kreme markalarını işleten ‘Americana Restaurants’ CEO’su ‘Bu olay eşi benzeri görülmemiş bir şey’ diyerek şaşkınlığını gösteriyor. Sosyal medyadan yayılan bu boykotlar, sosyal kampanyaların küresel devleri nasıl zor durumda bırakabileceğini gösterdi. Americana Restaurants, 81 yeni restaurant açmasına rağmen geçen yılın aynı dönemine göre karlılığının %40 düştüğünü, Coca Cola Pakistan’da satışlarının %25 gerilediğini, gelirleri %48 düşen Malezya Starbucks ise üstüste iki çeyrek zarar ettiğini açıkladı. Pepsi, Mısır’da boykotçularla dalga geçen “susuz kal-stay thirsty” sloganıyla Amr Diab ve M. Salah gibi yıldızların rol aldığı reklamlar yayınladı, ülkede ekstra öfke çekti. Küresel markaların asıl korkulu rüyası ise karşılarına artık kendi kalitelerini aratmayan yerel markalar çıkması ve bu yerel markaların halk tarafından gittikçe daha çok tercih edilir olması”.   

Financial Times USA Edition, 05.08.2024, 6.sayfa

Altın madalya gerçekten altın mı dersiniz?

Parıl parıl parlayan görünüşüne aldanmayın, 6 gram saf altınla kaplı yüzde 92,5 saflıktaki gümüşten oluşuyor aslında.

Olimpiyat madalyalarının boyutu en az 7-12 cm çapında, 3-10 milimetre kalınlığında olmalı. Altın madalya yaklaşık 556 gram, gümüş madalya 550 gram, bronz madalya ise 450 gram.

Bu hesaba göre olimpiyat altın madalyasının "malzeme değeri" 6 gram saf altın + 550 gram 925 ayar gümüşten ibaret. Bugün itibarıyla (5 Ağustos 2024) bu değer 15.864 TL Altın + 15.708 TL Gümüş = 31 bin 572 TL (~950 USD).

Olimpiyatlarda altın-gümüş-bronz madalya verilmesi adeti ilk kez 1904 St. Louis (ABD) oyunlarında başladı. Gümüş madalyalar safi gümüşten, bronz madalyalar ise %95 bakır ve %5 çinkodan ibaret.

https://www.newsweek.com/are-olympic-medals-solid-gold-tokyo-2020-silver-bronze-size-weight-metal-1614284

TCMB altın rezervleri geçen hafta 27 ton azaldı

Merkez Bankası'nın altın rezervleri, 19-26 Temmuz haftasında, bir önceki haftaya göre 27 ton azalarak 735 tona geriledi. Altınların toplam uluslararası rezervler içindeki payı da yüzde 38,5'ten yüzde 37,9'a geriledi. Azalışa rağmen oldukça yüksek bir miktar, pandemi öncesi (2019 sonunda) rezervlerde 553 ton altın bulunuyordu.

Rezervleri detaylıca TCMB EVDS'de "Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Tablosu'ndan inceleyebilirsiniz: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket

Katılım Bankaları ve Altın...

Bankacılık sektöründeki altınlar Haziran ayında 3,3 ton azalarak 461 tona geriledi. Bu azalış tamamen mevduat bankalarından gerçekleşen çıkışlarla gerçekleşti. 78,7 ton altın bakiyesi olan katılım bankalarındaki miktar aynen sabit kaldı. 

Pazar payları (aktif büyüklük) %8,1 olan katılım bankaları, söz konusu Altın olunca pazar paylarını ikiye katlamış durumdalar. Bu durumun başlıca 2 sebebi:

1. Altın yatırımcısı getiride faiz beklentisi içinde olmayabilmektedir. Altının değeri Dolar cinsinden belirlenmektedir ve bizim gördüğümüz TL tutar aslında altının dolar cinsinden değerinin TL'ye çevrilmiş halidir. Dolayısıyla altın alan biri aslında, altının fiyatının yanı sıra, dolar almadan dolara da yatırım yapmış olmaktadır. Faizsiz getiri öncelikli yatırımcıların sepetindeki en önemli ürün olan altın konusunda bu kişilerin ilk tercihi de katılım bankaları olabilmektedirler.

2. Katılım bankaları kendilerine yönelen bu talebi başarıyla karşılamaktadırlar. Hesaplardaki altını fizîken bulundurma ve müşteri talebi halinde müşteriye teslim edebilme kabiliyetleri, ürün çeşitliliğinin bulunması, personelin altın konusundaki bilgisi gibi pek çok başlıkta altın konusunda iyi bir yerdeler.

Kaynak: BDDK Aylık Bankacılık Sektörü Verileri