Yılın Kişisi...

Time dergisinin 1927'den beri her sene seçtiği "Yılın Kişisi" bu sene 1989'lu (Şarkıcı) Taylor Swift... 

Daha önceleri dünyayı politik açıdan etkileme gücü en fazla olan kişiler (Amerikan başkanları, Rus/Sovyet liderler, Papalar...) yılın kişisi seçilirken artık etkileme gücünün politikten ziyade sosyal kültürel alana kaymış olması dikkat çekiyor. 

Orta yaş (1970’liler) ve öncesi, bu tür seçimleri anlamakta zorlanıyor; anlaşılır bir şey çünkü değişim o kadar hızlı ve güçlü ki, adapte olmak kolay değil. Basit bir örnek: The Economist’in yeni yaptırdığı ankette 18-29 yaş arası kişilerin %32’sinin gündemi TikTok’tan takip ettiği görülüyor. 

Yeni dönemin araçlarına tu-kaka demek, bunları geçici bir heves olarak görüp küçümsemek yerine bu araçlara hakim olmak şart. 

10 yıl içinde bir TikTok fenomeni Time’da Yılın Kişisi olursa şaşmamalı…

Ata Lira hakkında...

 

Ata Lira’nın fiziki özellikleri nasıldır?

Bir yüzünde Atatürk portresi ve “HAKİMİYET MİLLETİNDİR- ANKARA” yazısı, diğer yüzünde TÜRKİYE CUMHURİYETİ, altı çizili 1923 tarihi ve 1923’ün altında bir sayı yer alır. 22 mm çapında 7,21 gram ağırlığındadır. Çeyrek, yarım, tam, 2,5’luk ve 5’lik olmak üzere beş çeşidi vardır. Ata lira denince birlik de denen 7,21 gramlık tam ata lira anlaşılır.

 

Üretimini kim yapar?

İstanbul Beşiktaş’ta yer alan T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından basılabilir. Devlet güvencesi altında basılmakta olup, standartları Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı ile belirlenmiştir ve sadece Darphane tarafından basılabilir.

 

Ata Lira alırken nelere dikkat edilmelidir?

Basım yetkisi sadece Darphane’de olmasına rağmen piyasada maalesef merdiven altı üretimle tıpkıbasımı yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Kuyumculuk piyasasında bu tıpkıbasım altınlara “ikinci” denmektedir ve kuyumcular tarafından dahi orijinallerinden ayırt edilmeyebilmektedir. İkinci tabir edilen bu altınlar tamamen sahte değildir, genelde içindeki altın miktarı olması gerekenden biraz daha azdır. Ağırlığının binde 916,6’sı saf altın olması gerekirken bu ikinci tabir edilen çeyrek altınlarda saf altın oranı binde 900 civarında olabilmektedir. Bu yüzden altın alımlarının güvenilir kuyumculardan ve platformlardan yapılması çok önemlidir

 

Eski tarihli ve yeni tarihli Ata liralar arasında bir fark var mıdır?

Hayır, üzerinde yazan ve üretim yılını işaret eden sayı haricinde, gramaj, ayar, saflık, ölçü vs hiçbir fark yoktur. Ata altını bozdururken eski ve yeni aynı tutardan bozulur.

 

Yılda kaç tane Ata Lira üretiliyor?

Darphane 2022 yılında 2,5 milyon adet tam Ata Lira üretti. 2023 yılının ilk 11 ayında ise 4,6 milyon oldu üretim. Darphane’nin üretimi kuyumculardan (yatırımcılardan) gelen talep üzerine olmaktadır. 

 

Ata liranın bir yüzündeki, altı çizili 1923 tarihinin altındaki sayı ne demektir?

Her sene 29 Ekim'den sonra Darphane tarafından yeni tarihli Ata Liralar üretilmeye başlanır. Altının üzerinde Cumhuriyetin kuruluş tarihi olan 1923 rakamı ve bunun altına da bir çizgi çekilerek “altının basılış tarihi Cumhuriyetin hangi yıldönümüne denk geliyorsa o yıl dönümünü ifade eden bir rakam” bulunur.

29 Ekim 1924'ten sonra 28 Ekim 1925'e kadar üretilen altınların üzerinde 1 yazar ve her sene artarak devam eder. 

Aşağıdaki tablo sizlere elinizdeki altının hangi sene üretildiğini açıklamış olacaktır.